
Remot Budunku UM i Starostwa
Do około 21 maja 2025 roku potrwa remont wejścia i elewacji głównego budynku Urzędu Miejskiego w Wieluniu i Starostwa Powiatowego w Wieluniu.
Etapy remontu:
Etap 1: Ocena Stanu i Planowanie
- Ekspertyza Techniczna:
- Ocena Konstrukcji: Dokładne sprawdzenie stanu technicznego murów, fundamentów, stropów, więźby dachowej portyku, kolumn (jeśli występują), schodów i balustrad. Należy zidentyfikować wszelkie pęknięcia, zawilgocenia, zagrzybienia, uszkodzenia mrozowe czy osiadanie.
- Badanie Materiałów: Zidentyfikowanie oryginalnych materiałów (rodzaj cegły, kamienia, zapraw, tynków, drewna, pokrycia dachowego portyku) i technik wykonawczych. Czasem wykonuje się odkrywki stratygraficzne tynków, aby poznać pierwotną kolorystykę i fakturę.
- Ocena Stolarki i Ślusarki: Sprawdzenie stanu okien, drzwi wejściowych, krat, balustrad.
- Kwerenda Historyczna i Dokumentacja:
- Zebranie wszelkich dostępnych materiałów archiwalnych, zdjęć, planów dotyczących wyglądu dworku w przeszłości. To kluczowe dla odtworzenia oryginalnych detali.
- Projekt Remontu:
- Opracowanie szczegółowego projektu remontu przez architekta i konstruktora, najlepiej z doświadczeniem w pracy z obiektami zabytkowymi. Projekt powinien uwzględniać wyniki ekspertyzy i kwerendy.
- Projekt powinien określać zakres prac, technologie naprawcze, materiały (kompatybilne z historycznymi) oraz detale architektoniczne do odtworzenia lub konserwacji.
- Pozwolenia:
- Pozwolenie na budowę: Zazwyczaj wymagane przy tego typu pracach.
- Zgoda Konserwatora Zabytków: Jeśli dworek jest wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej, każda ingerencja w jego substancję (w tym remont elewacji i portyku) wymaga uzyskania pozwolenia od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Procedura ta może być czasochłonna i wymagać uzgodnień projektu.
- Wybór Wykonawcy:
- Kluczowe jest znalezienie firmy lub rzemieślników z doświadczeniem w renowacji obiektów zabytkowych, znających tradycyjne techniki i materiały.
Etap 2: Prace Remontowe – Portyk
- Zabezpieczenie: Odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy, ewentualne podstemplowanie elementów konstrukcyjnych portyku, jeśli ich stan tego wymaga.
- Kolumny/Filary:
- Czyszczenie: Usunięcie zabrudzeń, nawarstwień biologicznych (mchy, porosty), ewentualnych wtórnych powłok malarskich odpowiednimi metodami (np. mycie niskociśnieniowe, czyszczenie chemiczne, piaskowanie – jeśli dopuszczone przez konserwatora).
- Naprawa Strukturalna: Uzupełnienie ubytków w cegle/kamieniu specjalnymi masami renowacyjnymi, spoinowanie (wymiana lub uzupełnienie fug), ewentualne wzmocnienia konstrukcyjne. W przypadku kolumn drewnianych – naprawa lub wymiana uszkodzonych fragmentów, impregnacja.
- Rekonstrukcja: Jeśli elementy są zbyt zniszczone, może być konieczna ich rekonstrukcja na wzór oryginału.
- Strop/Dach Portyku:
- Sprawdzenie i ewentualna naprawa lub wymiana belek stropowych/więźby.
- Naprawa lub wymiana pokrycia dachowego (np. dachówka ceramiczna, blacha) zgodnie z historycznym wzorem.
- Naprawa lub wymiana obróbek blacharskich i orynnowania.
- Od spodu – naprawa tynków lub odtworzenie boazerii/podbitki.
- Schody i Podest:
- Naprawa lub wymiana okładzin (kamień, cegła, terakota).
- Naprawa konstrukcji schodów.
- Konserwacja lub rekonstrukcja balustrad (metalowych, drewnianych, murowanych).
- Elementy Dekoracyjne: Staranna konserwacja lub rekonstrukcja gzymsów, boniowania, detali architektonicznych.
Etap 3: Prace Remontowe – Elewacja
- Czyszczenie: Podobnie jak przy portyku, czyszczenie elewacji z zabrudzeń, nalotów, starych powłok malarskich metodami dobranymi do materiału i stanu zachowania.
- Naprawa Murów:
- Usunięcie luźnych, zdegradowanych fragmentów tynku.
- Naprawa pęknięć muru (np. przez zszywanie, iniekcje).
- Uzupełnienie ubytków w cegłach lub kamieniu.
- Spoinowanie murów ceglanych/kamiennych przy użyciu zapraw o odpowiedniej recepturze (często wapiennych lub wapienno-trasowych).
- Tynkowanie:
- Zastosowanie odpowiednich tynków renowacyjnych (jeśli występuje problem zasolenia lub zawilgocenia) lub tradycyjnych tynków wapiennych, ewentualnie wapienno-cementowych (z ograniczoną ilością cementu), o fakturze i uziarnieniu zbliżonym do oryginału. Unikanie szczelnych tynków cementowych jest kluczowe dla „oddychania” starych murów.
- Odtworzenie detali tynkarskich: gzymsów, opasek okiennych, boniowania.
- Stolarka Okienna i Drzwiowa:
- Renowacja: Preferowana opcja to staranna renowacja istniejącej historycznej stolarki (oczyszczenie, naprawa ubytków, wymiana uszkodzonych elementów, kitowanie, malowanie).
- Rekonstrukcja: Jeśli stolarka jest zniszczona lub nieoryginalna, wykonuje się jej rekonstrukcję na podstawie dokumentacji lub zachowanych wzorów, z zachowaniem podziałów, profili i materiału (najczęściej drewno).
- Malowanie:
- Zastosowanie farb paroprzepuszczalnych (umożliwiających odparowanie wilgoci z muru), takich jak farby wapienne, krzemianowe (silikatowe) lub silikonowe.
- Kolorystyka powinna być dobrana na podstawie badań stratygraficznych lub materiałów archiwalnych i uzgodniona z konserwatorem zabytków.
- Inne Elementy: Renowacja lub wymiana parapetów, rur spustowych, gzymsów, ewentualnych elementów dekoracyjnych (płaskorzeźby, herby).
Etap 4: Prace Końcowe
- Montaż: Ponowny montaż odrestaurowanych elementów (kraty, balustrady, lampy, numer domu).
- Impregnacja: W niektórych przypadkach stosuje się hydrofobizację (impregnację chroniącą przed wodą), szczególnie na cokołach, schodach czy oczyszczonych powierzchniach kamiennych/ceglanych – ale zawsze po konsultacji ze specjalistą/konserwatorem.
- Porządkowanie Terenu: Usunięcie pozostałości materiałów budowlanych, uporządkowanie otoczenia.
Kluczowe Zasady:
- Poszanowanie Substancji Zabytkowej: Maksymalne zachowanie oryginalnych materiałów i detali. Wymiana tylko tego, co jest absolutnie konieczne.
- Materiały Kompatybilne: Stosowanie materiałów (zaprawy, tynki, farby) chemicznie i fizycznie zgodnych z historycznymi, aby uniknąć uszkodzeń (np. zasolenia, zawilgocenia, pękania). Szczególnie ważne jest stosowanie materiałów paroprzepuszczalnych.
- Odwracalność: W miarę możliwości stosowanie technik, które w przyszłości będzie można usunąć bez szkody dla oryginału (dotyczy to głównie prac konserwatorskich).
- Dokumentacja: Staranna dokumentacja fotograficzna i opisowa na każdym etapie prac.