×
Lokalna komunikacja miejska w Wieluniu

Raport: Diagnoza Lokalnej Mobilności w Wieluniu

1. Wstęp

Cel raportu

Niniejszy raport przedstawia kompleksową diagnozę systemu transportowego i mobilności w Wieluniu. Jego celem jest identyfikacja kluczowych elementów funkcjonowania transportu publicznego i indywidualnego, stanu infrastruktury drogowej, parkingowej i rowerowej, a także analiza natężenia ruchu i związanych z nim problemów. Raport ma na celu wskazanie mocnych i słabych stron obecnego systemu, zidentyfikowanie głównych wyzwań oraz określenie potencjału rozwojowego w obszarze mobilności miejskiej i regionalnej. Efektywny i zrównoważony system transportowy jest fundamentem rozwoju gospodarczego miasta, poprawy jakości życia mieszkańców oraz ochrony środowiska, dlatego jego dogłębna analiza jest kluczowa dla podejmowania strategicznych decyzji planistycznych i inwestycyjnych.

Kontekst

Wieluń, jako miasto powiatowe w województwie łódzkim, pełni rolę ważnego ośrodka administracyjnego, gospodarczego i usługowego dla otaczającego go regionu. Specyfika jego układu komunikacyjnego wynika w dużej mierze z położenia na skrzyżowaniu istotnych dróg krajowych – DK43 (Częstochowa-Wieluń) oraz DK45 (Opole-Wieluń-Złoczew), a także bliskości trasy szybkiego ruchu S8, z którą łączy go węzeł „Wieluń” w Walichnowach.1 Taka lokalizacja generuje znaczący ruch tranzytowy, który nakłada się na ruch lokalny, stwarzając wyzwania w zakresie przepustowości sieci drogowej i zarządzania ruchem, szczególnie w centralnych obszarach miasta.

Metodologia

Diagnoza została opracowana na podstawie analizy dostępnych danych pochodzących z różnorodnych materiałów źródłowych. Wykorzystano informacje zawarte na oficjalnych stronach internetowych Urzędu Miejskiego w Wieluniu, Starostwa Powiatowego, zarządców dróg (GDDKiA, ZDW, PZD), operatorów transportu publicznego (ABX2bus, PKS Wieluń), a także dane z lokalnych portali informacyjnych, dokumentów planistycznych, baz danych o połączeniach i infrastrukturze oraz internetowych forów dyskusyjnych.3 Analiza objęła wszystkie kluczowe aspekty systemu transportowego: funkcjonowanie komunikacji miejskiej i regionalnej (PKS), stan techniczny i inwestycje w infrastrukturę drogową, sytuację parkingową, rozwój infrastruktury rowerowej oraz natężenie ruchu w kluczowych punktach miasta.

Struktura raportu

Raport został podzielony na sekcje odpowiadające siedmiu głównym obszarom analizy wskazanym w zapytaniu. Rozpoczyna się od oceny usług transportu publicznego (komunikacja miejska i PKS), następnie przechodzi do analizy sieci drogowej i inwestycji, zarządzania parkowaniem, infrastruktury rowerowej oraz przepływu ruchu i kongestii. Każda sekcja zawiera szczegółowe dane, analizę problemów i potencjału. Raport kończy się syntetyczną diagnozą mobilności, wskazującą mocne i słabe strony systemu, oraz formułuje rekomendacje mające na celu poprawę funkcjonowania transportu i komunikacji w Wieluniu.

2. Usługi Transportu Publicznego

2.1. Wieluńska Komunikacja Gminna (WKG) – Autobusy Miejskie

Operator i Umowa

Obsługę linii komunikacji publicznej na terenie miasta i gminy Wieluń od 1 listopada 2022 roku świadczy prywatna firma ABX2bus, z siedzibą w gminie Rudniki.7 Przejęła ona te zadania od Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej (PKS) Wieluń, które wcześniej realizowało przewozy miejskie.8 Wybór nowego operatora nastąpił w wyniku postępowania przetargowego. Obecna umowa między Urzędem Miejskim w Wieluniu a ABX2bus została zawarta na okres czterech lat.7 Koszt funkcjonowania komunikacji jest w całości pokrywany z budżetu gminy Wieluń, która płaci operatorowi stawkę 6,17 zł netto za każdy przejechany przez autobusy kilometr.7 Po wygaśnięciu obecnej umowy planowane jest ogłoszenie kolejnego otwartego przetargu na obsługę linii.7

System Bezpłatny

Kluczowym elementem wyróżniającym Wieluńską Komunikację Gminną jest jej całkowita bezpłatność dla wszystkich pasażerów.7 Decyzja o zniesieniu opłat za przejazdy ma na celu zwiększenie dostępności transportu publicznego, zachęcenie mieszkańców do korzystania z tej formy mobilności, a w konsekwencji potencjalne zmniejszenie ruchu samochodowego i związanych z nim problemów, takich jak kongestia czy trudności z parkowaniem.7 Jest to istotny instrument lokalnej polityki transportowej.

Sieć Linii i Trasy

System WKG opiera się na ośmiu liniach autobusowych, oznaczonych literami alfabetu: A, B, C, D, E, F, G i H.7 Układ tras został zaprojektowany w taki sposób, aby zapewnić obsługę komunikacyjną zarówno obszarów miejskich Wielunia, jak i okolicznych miejscowości położonych na terenie gminy.7 Linie mają charakter promienisty, łącząc peryferyjne sołectwa z centrum miasta, często przebiegając przez kluczowe punkty, takie jak dworce, urzędy, placówki oświatowe czy centra handlowe.3 Przykładowo, linia A kursuje z Dworca PKP przez centrum (m.in. Plac Legionów, ul. 18 Stycznia) do miejscowości Ruda i Rychłowice 3, linia C łączy Olewin i Widoradz z Dworcem PKS, Placem Legionów i rejonem Dąbrowy oraz stacji PKP Dąbrowa 10, a linia F obsługuje relację Plac Legionów – Gaszyn – Kadłub.10 Rozbudowana sieć przystanków obejmuje znaczną część gminy.10

Rozkłady Jazdy i Częstotliwość

Informacje o rozkładach jazdy są szeroko dostępne dla pasażerów. Można je znaleźć na tabliczkach przystankowych, a także w formie elektronicznej na dedykowanych stronach internetowych: wielun.trasownik.net 5 oraz wielun.kiedyprzyjedzie.pl.5 Ta druga platforma, wraz z aplikacją mobilną „Kiedy Przyjedzie”, oferuje dodatkowo możliwość śledzenia pozycji autobusów w czasie rzeczywistym dzięki danym z nadajników GPS zainstalowanych w pojazdach.7 Pasażerowie mogą również uzyskać informacje telefonicznie pod numerami wskazanymi przez operatora.5 Rozkłady jazdy podlegają okresowym aktualizacjom; ostatnia znacząca zmiana miała miejsce 1 października 2023 roku.12

Analiza przykładowego rozkładu jazdy linii A 3 wskazuje, że częstotliwość kursowania jest zróżnicowana w zależności od dnia tygodnia i pory dnia. Najwięcej kursów realizowanych jest w dni robocze (oznaczenie 'D’) oraz dni nauki szkolnej (’S’), co sugeruje silną orientację systemu na obsługę dojazdów do pracy i szkół. W soboty (oznaczenie 'Cb’ w starszym rozkładzie) oraz niedziele i święta (’H’) liczba kursów jest znacznie ograniczona. Przykładowo, na linii A w dni robocze oferowanych jest kilkanaście kursów w każdą stronę, podczas gdy w weekendy ich liczba spada do kilku. Taka struktura rozkładu, mimo braku opłat, może stanowić istotną barierę dla osób chcących korzystać z komunikacji publicznej w celach innych niż obligatoryjne dojazdy, np. rekreacyjnych, zakupowych czy towarzyskich, szczególnie poza godzinami szczytu i w dni wolne. Niska częstotliwość ogranicza elastyczność podróżowania i może zniechęcać potencjalnych użytkowników, dla których samochód osobowy pozostaje bardziej konkurencyjnym środkiem transportu pod względem dostępności czasowej.

Tabor

Pojazdy obsługujące linie WKG są stosunkowo nowe i wyposażone w standardowe udogodnienia, takie jak ogrzewanie, klimatyzacja, ładowarki USB do urządzeń mobilnych oraz wygodne fotele.7 Istotnym aspektem jest dostępność taboru dla osób o ograniczonej mobilności. Linia C oraz większość kursów linii B jest obsługiwana przez autobusy niskopodłogowe, co ułatwia podróżowanie osobom niepełnosprawnym poruszającym się na wózkach oraz rodzicom z dziećmi w wózkach.7 Od 29 stycznia 2024 roku pojazdy z częścią niskopodłogową zostały również wprowadzone na linie A i G.7

Jednakże, wprowadzenie nowego operatora i jego taboru spotkało się również z krytyką i kontrowersjami. Część mieszkańców i komentatorów zwraca uwagę, że wykorzystywane pojazdy to głównie busy, a nie „pełnowymiarowe” autobusy miejskie, co rodzi obawy o ich pojemność, szczególnie w godzinach szczytu.14 Podnoszone są również zarzuty dotyczące niedostatecznego przystosowania części taboru (poza wspomnianymi liniami z pojazdami niskopodłogowymi) dla osób na wózkach inwalidzkich czy z wózkami dziecięcymi, wskazując m.in. na obecność tylko jednych drzwi dla pasażerów w niektórych pojazdach.14 Kontrola Inspekcji Transportu Drogowego (ITD) wykazała, że pojazdy spełniają normy dla „gminnych przewozów pasażerskich”, co formalnie odróżnia je od „komunikacji miejskiej” i może wynikać ze specyfikacji określonej w przetargu, która nie wymagała „pełnowymiarowych” autobusów.7 W reakcji na te ustalenia, przewoźnik usunął z pojazdów napis „miejska”, pozostawiając jedynie „Wieluńska Komunikacja”.15 Dodatkowo, w początkowym okresie funkcjonowania nowego operatora odnotowano pewne problemy techniczne, jak niedziałające zewnętrzne wyświetlacze informacyjne w niektórych pojazdach.14

Te obserwacje wskazują na potencjalny kompromis, jaki mógł zostać zawarty przy wdrażaniu bezpłatnej komunikacji. Decyzja o zniesieniu opłat 7 zbiegła się w czasie ze zmianą operatora 7 i wprowadzeniem taboru, który, choć nowy, jest postrzegany przez część użytkowników jako mniej pojemny i nie w pełni dostępny.14 Niższy koszt obsługi (6,17 zł/km 7) mógł być czynnikiem decydującym przy wyborze oferty, co rodzi pytania o priorytety w polityce transportowej miasta – czy nacisk położono głównie na dostępność cenową (darmowość), potencjalnie kosztem komfortu, pojemności i pełnej dostępności fizycznej dla wszystkich grup pasażerów. Ocena, czy korzyści płynące z bezpłatnej usługi (np. wzrost liczby pasażerów, odciążenie ruchu drogowego 7) przeważają nad zgłaszanymi niedogodnościami, wymaga dalszych analiz i monitoringu.

Opinie Użytkowników

Odbiór społeczny funkcjonowania WKG pod zarządem ABX2bus jest niejednoznaczny. Z jednej strony, pasażerowie doceniają fakt, że pojazdy są nowe, czyste i wyposażone w ogrzewanie/klimatyzację.15 Sama idea bezpłatnej komunikacji jest generalnie postrzegana pozytywnie jako ułatwienie dla mieszkańców.7 Z drugiej strony, pojawiają się liczne głosy krytyczne dotyczące wspomnianej już ciasnoty busów oraz problemów z dostępnością dla osób z wózkami.14 Niektórzy komentatorzy wyrażają obawy, że wprowadzenie darmowej komunikacji może osłabić presję na dalszą poprawę jakości usług, w tym zwiększenie częstotliwości czy rozbudowę siatki połączeń, gdyż „już nikomu nie będzie tak bardzo zależeć”.9

2.2. PKS Wieluń – Autobusy Regionalne

Operator i Zakres Usług

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Wieluń Sp. z o.o. 16 jest firmą o długiej, ponad 70-letniej tradycji 17, wywodzącą się z dawnej struktury Państwowej Komunikacji Samochodowej.16 Głównym profilem działalności pozostaje świadczenie usług regularnych przewozów pasażerskich na trasach lokalnych (w obrębie powiatu wieluńskiego i powiatów sąsiednich) oraz dalekobieżnych, łączących Wieluń z ważnymi miastami w Polsce.16 Firma dywersyfikuje jednak swoją działalność, oferując szeroki wachlarz usług dodatkowych. Należą do nich: wynajem autobusów i autokarów na potrzeby grup zorganizowanych 18, kompleksowe usługi serwisowe dla pojazdów (naprawy, stacja kontroli pojazdów) 16, prowadzenie stacji paliw 16, sklepu motoryzacyjnego 18 oraz myjni samochodowej przystosowanej do obsługi zarówno samochodów osobowych, jak i pojazdów ciężarowych oraz autobusów.18 PKS Wieluń prowadzi również własne biuro turystyczne, organizujące wycieczki i sprzedające ubezpieczenia turystyczne oraz bilety międzynarodowe.18

Połączenia i Kierunki

Sieć połączeń PKS Wieluń odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu mobilności mieszkańców regionu. Autobusy regularnie kursują na terenie powiatu wieluńskiego oraz do powiatów ościennych, zapewniając dojazd do Wielunia z mniejszych miejscowości.16 Firma realizuje również kursy międzymiastowe do ważnych ośrodków regionalnych i krajowych, takich jak Łódź, Kraków, Warszawa, Wrocław 16, a także Bełchatów, Działoszyn, Kępno, Pabianice, Praszka, Sieradz, Wieruszów czy Złoczew.22 Przykładowe archiwalne rozkłady potwierdzają regularne połączenia m.in. z Wieruszowem 23 czy gminą Galewice.24 Aktualne informacje o trasach i godzinach odjazdów można znaleźć w ogólnopolskich wyszukiwarkach połączeń autobusowych, takich jak e-podroznik.pl 25 czy busradar.pl 27, a przede wszystkim na stronie internetowej przewoźnika.

Rozkłady Jazdy

Najbardziej aktualnym i wiarygodnym źródłem informacji o rozkładach jazdy PKS Wieluń jest oficjalna strona internetowa przedsiębiorstwa. W dedykowanej sekcji „Strefa Pasażera” znajduje się narzędzie „Tabliczki przystankowe”, które pozwala na sprawdzenie szczegółowych godzin odjazdów z poszczególnych przystanków.18 Dostępny jest tam m.in. rozkład obowiązujący od 16 stycznia 2025 roku.22 Należy jednak pamiętać, że rozkłady mogą ulegać zmianom, np. w związku z pracami drogowymi (jak budowa ronda przy ul. Warszawskiej, zapowiedziana na luty 2025 18) lub dostosowaniem oferty do popytu. Niektóre gminy publikują również rozkłady dotyczące ich terenu na własnych stronach (np. Galewice 24).

Dworzec Autobusowy

  • Lokalizacja: Główny dworzec autobusowy w Wieluniu, administrowany przez PKS Wieluń, zlokalizowany jest przy ulicy Stanisława Staszica 49.16 Należy odnotować pewne rozbieżności w źródłach co do adresu – niektóre podają ul. Warszawską 8 30 lub samą ul. Warszawską 31, co prawdopodobnie odnosi się do lokalizacji starego, nieistniejącego już budynku dworca lub jest wynikiem nieprecyzyjnych danych w zewnętrznych bazach. Siedziba zarządu PKS Wieluń mieści się natomiast pod innym adresem – przy ulicy Romualda Traugutta 53.16

  • Stan i Historia: Obecny budynek dworca jest obiektem stosunkowo nowym – został oddany do użytku w 2014 roku.17 Zastąpił on znacznie większy, modernistyczny gmach z 1976 roku, który znajdował się bezpośrednio przy ulicy Warszawskiej (wówczas Niedzielskiej).17 Stary dworzec, choć w momencie budowy uznawany za nowoczesny 28 i posiadający dużą poczekalnię (na 80 osób 28) oraz 18 zadaszonych stanowisk 33, został zburzony w kwietniu 2014 roku.28 Na jego miejscu oraz części dawnego placu manewrowego powstało centrum handlowe Era Park.17 Nowy dworzec został wybudowany w głębi działki, na terenie dawnego placu postojowego.17 Jest to budynek jednopiętrowy 36 o powierzchni użytkowej około 400 m² 36, mieszczący poczekalnię, kasy biletowe oraz zaplecze dla obsługi. Posiada również zmodernizowany, choć mniejszy niż poprzednio, plac manewrowy i stanowiska odjazdowe.17 Dworzec jest czynny dla pasażerów w dni robocze, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 5:00 do 22:30.29

  • Usługi na Dworcu: Podstawowe usługi dla pasażerów, takie jak sprzedaż biletów i poczekalnia, są dostępne w budynku dworca przy ul. Staszica. Szerszy zakres usług oferowanych przez PKS Wieluń, takich jak serwis pojazdów, stacja paliw, myjnia czy biuro turystyczne, jest zlokalizowany głównie przy siedzibie firmy na ul. Traugutta 53, choć niektóre z nich (np. stacja paliw) mogą znajdować się również w bezpośrednim sąsiedztwie dworca.16

  • Znaczenie Regionalne: Dworzec PKS wraz z siatką połączeń obsługiwanych przez PKS Wieluń stanowi kręgosłup regionalnego transportu publicznego. Dla wielu mieszkańców mniejszych miejscowości powiatu wieluńskiego i okolic jest to podstawowy środek transportu zapewniający dojazd do Wielunia (do pracy, szkół, urzędów, usług) oraz umożliwiający dalsze podróże do innych miast w Polsce.16 Dworzec pełni więc kluczową funkcję węzła przesiadkowego i bramy komunikacyjnej regionu.

Posiadanie nowoczesnego, wybudowanego w 2014 roku dworca autobusowego 17 jest niewątpliwie atutem Wielunia i świadczy o inwestycji w infrastrukturę obsługi pasażerów. Stanowi to pozytywny kontrast wobec tendencji zamykania lub degradacji dworców PKS obserwowanej w niektórych innych miastach Polski. Jednakże, funkcjonowanie PKS Wieluń, podobnie jak wielu innych regionalnych przewoźników autobusowych w kraju (co ilustrują np. historyczne problemy PKS Częstochowa w Pajęcznie 37), może napotykać na wyzwania ekonomiczne związane ze spadkiem liczby pasażerów na rzecz transportu indywidualnego oraz rosnącymi kosztami operacyjnymi. Utrata kontraktu na obsługę komunikacji miejskiej w Wieluniu na rzecz firmy ABX2bus w 2022 roku 8 mogła dodatkowo wpłynąć na sytuację finansową przedsiębiorstwa. Chociaż PKS Wieluń dywersyfikuje swoją działalność, oferując usługi serwisowe, sprzedaż paliw czy turystykę 16, utrzymanie rentowności i szerokiej oferty regularnych połączeń autobusowych w długoterminowej perspektywie może stanowić istotne wyzwanie.

3. Ocena Sieci Drogowej

3.1. Stan Infrastruktury Drogowej

Sieć drogowa na terenie Wielunia i gminy jest zróżnicowana pod względem kategorii dróg i ich zarządców, co ma bezpośredni wpływ na standard, utrzymanie i planowanie inwestycji.

  • Drogi Krajowe (National Roads): Przez miasto przebiegają dwie ważne drogi krajowe: DK43, stanowiąca główne połączenie w kierunku Częstochowy, oraz DK45, łącząca Wieluń m.in. z Opolem na południu i poprzez węzeł „Wieluń” w Walichnowach z trasą szybkiego ruchu S8 (Wrocław-Łódź-Warszawa) na północy.1 Zarządcą tych dróg jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), Oddział w Łodzi.39 Stan techniczny dróg krajowych w województwie łódzkim bywał przedmiotem krytyki; dane z 2022 roku wskazywały, że blisko 35% dróg tej kategorii w regionie było w stanie złym lub niezadowalającym.41 Droga krajowa nr 45 w rejonie Wielunia charakteryzuje się kategorią ruchu KR6 i projektowaną nośnością nawierzchni 115 kN/oś.1 Na drogach krajowych w obrębie miasta i okolicach prowadzone są okresowe roboty drogowe i remonty, co może powodować utrudnienia w ruchu (np. prace na ul. Sieradzkiej (DK45) 42 czy wcześniejsza rozbudowa DK45 w kierunku Praszki 38). Kluczową planowaną inwestycją jest budowa obwodnicy Wielunia w ciągu DK45.44 GDDKiA prowadzi również monitoring utrudnień na sieci dróg krajowych.45

  • Drogi Wojewódzkie (Regional Roads): Sieć dróg wojewódzkich uzupełnia układ komunikacyjny regionu. Przez obszar gminy lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie przebiegają m.in. droga wojewódzka nr 486 (ważne połączenie Wieluń-Działoszyn) 38, DW488 (która ma łączyć się z projektowaną obwodnicą miasta) 1, DW450 38 oraz DW710.48 Za ich utrzymanie i rozwój odpowiada Zarząd Dróg Wojewódzkich (ZDW) w Łodzi.49 Na drogach wojewódzkich w regionie również realizowane są inwestycje, takie jak remont DW450 w powiecie wieruszowskim 38, rozbudowa DW486 na odcinku Ruda-Krzeczów 38 i w Działoszynie 47, czy prace na DW713 w rejonie Ujazdu.53 ZDW publikuje informacje o bieżących utrudnieniach.50 W dostępnych materiałach brakuje jednak kompleksowych raportów oceniających ogólny stan techniczny dróg wojewódzkich w rejonie Wielunia.54

  • Drogi Powiatowe (County Roads): Zarządzanie siecią dróg powiatowych leży w gestii Powiatowego Zarządu Dróg (PZD) w Wieluniu, którego siedziba znajduje się przy ul. Fabrycznej 7.6 Drogi te są zróżnicowane pod względem znaczenia komunikacyjnego i standardu utrzymania, co znajduje odzwierciedlenie np. w zimowym utrzymaniu dróg, gdzie stosuje się trzy standardy (II, III i V) w zależności od natężenia ruchu.57 Drogi o najwyższym standardzie (II) to głównie ulice w mieście (Wojska Polskiego, Joanny Żubr, Przemysłowa, Fabryczna, Jagiełły), natomiast drogi o największym natężeniu ruchu (standard III) to trasy wylotowe, np. w kierunku Skomlina, Młyniska, Parcic, Rudy, Lututowa czy Konopnicy.57 Warto odnotować, że w ostatnich latach Gmina Wieluń przejęła od Powiatu Wieluńskiego zarząd nad 25 odcinkami dróg powiatowych, zlokalizowanymi głównie w centrum miasta (m.in. ulice Młodzieżowa, POW, Św. Barbary, Szpitalna, Krakowskie Przedmieście), ale także na jego obrzeżach (ul. Kolejowa, Graniczna).58 Na sieci dróg powiatowych realizowane są liczne inwestycje i remonty, często przy wsparciu środków zewnętrznych, np. z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.59 Przykłady obejmują przebudowy dróg w miejscowościach Małyszyn 38, Gromadzice-Skrzynno 38, Czarnożyły-Gromadzice 38, Kamionka-Jajczaki, Poręby-Biała, Skomlin-Turów 59, Popowice 60 czy planowaną budowę ścieżki rowerowej Ruda-Kamion.61 Informacje o działalności PZD i stanie dróg powinny być zawarte w corocznym Raporcie o stanie powiatu 6, jednak jego szczegółowa treść nie była dostępna w ramach analizowanych materiałów.6 Dokumentacja z posiedzeń Komisji Bezpieczeństwa i Porządku również odnosi się do przygotowania PZD do utrzymania dróg.62

  • Drogi Gminne (Local/Municipal Roads): Za utrzymanie i rozwój dróg gminnych na terenie miasta i gminy Wieluń odpowiada Urząd Miejski.64 Gmina prowadzi aktywną politykę inwestycyjną w tym zakresie, realizując budowy nowych dróg oraz przebudowy i remonty istniejących ulic, zarówno w mieście, jak i na terenach wiejskich. Przykłady obejmują strategiczną budowę ul. Ciepłowniczej (łączącej ul. Sieradzką z rondem u zbiegu ulic Popiełuszki i Warszawskiej) 64, przebudowę drogi Olewin-Parcela, budowę drogi Kurów-Kopydłów, drogi Rychłowice-Gaszyn, czy budowę ulic na osiedlu Dąbrowa 65, a także remonty ulic Rymarkiewicz, Szpitalnej, Kochanowskiego, P.O.W., Torowej w Dąbrowie czy Długiej w Rudzie.66 Gmina prowadzi również ewidencję dróg gminnych.67 Przejęcie przez gminę zarządu nad częścią dróg byłych powiatowych w centrum miasta 58 zwiększyło zakres jej odpowiedzialności za infrastrukturę drogową w kluczowych obszarach.

Obecność dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych w granicach administracyjnych miasta Wielunia oznacza, że za ich stan i rozwój odpowiada aż czterech różnych zarządców: GDDKiA, ZDW, PZD oraz Urząd Miejski. Taka fragmentacja zarządzania, choć typowa dla polskiego systemu administracji drogowej, może w praktyce prowadzić do problemów koordynacyjnych. Dotyczy to zarówno bieżącego utrzymania (np. odśnieżanie, łatanie dziur, utrzymanie czystości), jak i planowania oraz realizacji większych inwestycji. Brak spójnego podejścia i koordynacji działań między zarządcami może skutkować różnicami w standardzie technicznym sąsiadujących odcinków dróg, nieskoordynowanymi czasowo remontami prowadzącymi do kumulacji utrudnień, czy trudnościami w realizacji projektów obejmujących drogi różnych kategorii (np. przebudowy skrzyżowań). Przejęcie przez gminę zarządu nad 25 drogami powiatowymi w centrum miasta 58 było krokiem w kierunku większej konsolidacji zarządzania infrastrukturą w tym kluczowym obszarze, jednak problem wielości zarządców w skali całego miasta i gminy nadal istnieje i wymaga stałej współpracy oraz koordynacji działań.

3.2. Inwestycje Drogowe

Wieluń i jego okolice są obecnie obszarem znaczących inwestycji drogowych, realizowanych przez różnych zarządców, mających na celu zarówno poprawę stanu istniejącej infrastruktury, jak i rozwiązanie kluczowych problemów komunikacyjnych, w tym przede wszystkim ruchu tranzytowego.

  • Obwodnica Wielunia: Jest to najważniejsza i najbardziej oczekiwana inwestycja drogowa dla miasta. Ma powstać w ciągu drogi krajowej nr 45 i jej głównym celem jest wyprowadzenie ciężkiego ruchu tranzytowego poza obszar zabudowany Wielunia.4 Projekt jest częścią rządowego Programu Budowy 100 Obwodnic. Prace przygotowawcze, obejmujące m.in. Studium Korytarzowe (SK), Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowe (STEŚ) oraz Analizę i Prognozę Ruchu, trwają od początku 2021 roku.44 W ramach tych prac analizowano kilka wariantów przebiegu obwodnicy. Jeden z nich, tzw. dłuższy wariant wschodni (oznaczony kolorem czerwonym), został odrzucony na etapie SK jako najmniej efektywny pod względem redukcji ruchu tranzytowego w mieście.4 Obecnie trwa procedura uzyskiwania decyzji środowiskowej, co wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.44

  • Inne Obwodnice (Program 100 Obwodnic): Warto odnotować, że w ramach tego samego programu rządowego w województwie łódzkim planowane są również obwodnice Błaszek (w ciągu DK12), Brzezin (DK72) oraz Łowicza (DK14/70/92).68

  • Przebudowy Dróg Krajowych: W ostatnich latach realizowana była rozbudowa drogi krajowej nr 45 na odcinku między Wieluniem a Praszką (w kierunku Opola), co wiązało się z utrudnieniami, np. wprowadzeniem ruchu wahadłowego.38

  • Przebudowy Dróg Wojewódzkich: Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi również prowadzi inwestycje w regionie, m.in. remont odcinków DW450 w powiecie wieruszowskim 38, rozbudowę DW486 między Rudą a Krzeczowem 38 oraz w samej miejscowości Działoszyn.47 Prace na innych drogach wojewódzkich, jak DW713, również mogą wpływać na ruch w regionie.53

  • Inwestycje Powiatowe: Starostwo Powiatowe w Wieluniu, poprzez PZD, aktywnie inwestuje w modernizację swojej sieci drogowej, często korzystając z dofinansowania zewnętrznego, np. z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.59 W ostatnich latach realizowano lub planowano przebudowy dróg m.in. w Małyszynie, Gromadzicach, Skrzynnie, Czarnożyłach 38, Kamionce, Jajczakach, Białej, Słupsku, Wicherniku 59, Popowicach 60 oraz na trasie Ruda-Kamion.61

  • Inwestycje Gminne: Gmina Wieluń realizuje szeroko zakrojony program inwestycji drogowych na swoim terenie. Obejmuje on zarówno budowę całkowicie nowych odcinków (np. strategiczna ul. Ciepłownicza 64, droga Rychłowice-Gaszyn 65), jak i kompleksowe przebudowy istniejących ulic (np. Olewin-Parcela, ulice na os. Dąbrowa 65, ul. Szpitalna, P.O.W., Długa w Rudzie 66). Istotnym elementem są również inwestycje w poprawę bezpieczeństwa i przepustowości, jak trwająca przebudowa skrzyżowania ulic Kochelskiego, Krakowskie Przedmieście, Warszawskiej i Głowackiego, gdzie powstaje nowoczesne rondo.65 Gmina przygotowuje również dokumentacje projektowe dla kolejnych zadań, np. budowy drogi zbiorczej od ul. Częstochowskiej do ul. Opolskiej w Gaszynie czy przebudowy ul. Wodnej.65

Poniższa tabela przedstawia zestawienie wybranych, kluczowych inwestycji drogowych realizowanych lub planowanych w Wieluniu i najbliższej okolicy, obrazując skalę działań podejmowanych przez różnych zarządców.

Tabela 1: Wybrane Główne Inwestycje Drogowe w Wieluniu i Okolicy (w trakcie / planowane)

 

Nazwa Projektu

Kategoria Drogi

Zarządca

Zakres Prac

Status / Termin Realizacji

Źródło Informacji

Budowa obwodnicy Wielunia

Krajowa (DK45)

GDDKiA

Budowa nowego odcinka drogi omijającego miasto

Prace projektowe (STEŚ, OOŚ)

44

Rozbudowa DK45 Wieluń – Praszka

Krajowa (DK45)

GDDKiA

Przebudowa istniejącego odcinka, ruch wahadłowy

Zakończona (lub w fazie końcowej w 2021)

38

Rozbudowa DW486 Ruda – Krzeczów

Wojewódzka

ZDW Łódź

Rozbudowa odcinka drogi

W trakcie (opóźnienia proceduralne w 2022)

38

Budowa drogi gminnej ul. Ciepłownicza

Gminna

UM Wieluń

Budowa nowego połączenia ul. Sieradzkiej z rondem Popiełuszki/Warszawska (koszt 24,6 mln zł)

W trakcie (planowane zakończenie 2024)

64

Rozbudowa skrzyżowania Kochelskiego/Krak. Przedm./Warszawska/Głowackiego

Gminna/Powiatowa?

UM Wieluń

Kompleksowa przebudowa skrzyżowania (budowa ronda), rozbiórki, budowa jezdni, chodników, oświetlenia

W trakcie (planowane zakończenie maj 2025)

65

Remonty dróg powiatowych (np. Kamionka-Jajczaki, Poręby-Biała)

Powiatowa

PZD Wieluń

Remont nawierzchni bitumicznych, ścinka poboczy (dofinansowanie RFRD)

Zakończone / W trakcie (zadanie na 2024)

59

Przebudowa drogi powiatowej Gromadzice-Skrzynno

Powiatowa

PZD Wieluń

Przebudowa odcinków dróg (koszt ok. 9 mln zł)

Umowa zawarta w lipcu 2022

38

Przebudowa dróg gminnych (np. Olewin, Kurów, Rychłowice-Gaszyn)

Gminna

UM Wieluń

Budowa/przebudowa nawierzchni, chodników, odwodnienia

W trakcie (różne etapy)

65

Remonty dróg gminnych (np. Rymarkiewicz, Szpitalna, P.O.W.)

Gminna

UM Wieluń

Remonty nawierzchni, budowa chodników, miejsc postojowych

W trakcie / Zakończone (dane z 2022)

66

Budowa szlaku pieszo-rowerowego Ruda – Kamion

Powiatowa

PZD Wieluń

Budowa ścieżki przy drodze 4523E (koszt ok. 9,7 mln zł, dofinansowanie UE)

Planowana (dofinansowanie przyznane w 2024)

61

Tabela opracowana na podstawie dostępnych materiałów źródłowych.

Tabela ta syntetyzuje kluczowe informacje o projektach drogowych, pozwalając na ocenę skali i priorytetów inwestycyjnych różnych zarządców. Wskazuje na koncentrację działań zarówno na rozwiązaniu problemu tranzytu (obwodnica), jak i na poprawie stanu dróg lokalnych (powiatowych i gminnych), co jest istotne dla zrozumienia przyszłego kształtu sieci drogowej i potencjalnych, tymczasowych utrudnień w ruchu związanych z prowadzonymi pracami.

4. Zarządzanie Parkowaniem i Wyzwania

4.1. Strefa Płatnego Parkowania (SPP)

System płatnego parkowania w Wieluniu jest jednym z narzędzi zarządzania popytem na miejsca postojowe w centralnych obszarach miasta.

  • Funkcjonowanie i Zarządzanie: Za administrowanie Strefą Płatnego Parkowania (SPP) oraz Parkingiem Płatnym Niestrzeżonym (PPN) przy placu Barycz odpowiada Wieluński Ośrodek Sportu i Rekreacji (WOSiR).72 Biuro obsługi SPP, gdzie można m.in. uzyskać winiety czy abonamenty, mieści się przy ulicy Narutowicza 4.74

  • Obszar i Godziny Obowiązywania: Od 2 stycznia 2024 roku wprowadzono istotne zmiany w funkcjonowaniu SPP. Opłaty za postój są pobierane w dni robocze, od poniedziałku do piątku, w wydłużonych godzinach od 9:00 do 17:00.74 Jest to powrót do zasad obowiązujących przed 2021 rokiem, kiedy to skrócono czas płatnego parkowania do godziny 14:00, argumentując to chęcią ożywienia handlu w centrum miasta.72 Jednocześnie, od początku 2024 roku, obszar SPP został rozszerzony o odcinek ulicy Świętej Barbary, od Nowego Rynku do ulicy Kopernika.75 Wcześniej rozważano również włączenie do strefy nowo wybudowanego parkingu przy Krakowskim Przedmieściu (na wysokości ul. Podwale), jednak ostatecznie zrezygnowano z tego pomysłu na etapie prac Rady Miejskiej.72 W przeszłości SPP obejmowała szerszy obszar, w tym Plac Jagielloński oraz ulice Targową, Podwale i Reformacką, które później zostały wyłączone z opłat.72 Postój w soboty, niedziele oraz dni świąteczne jest bezpłatny.72

  • Opłaty: Stawki opłat za parkowanie, obowiązujące od 1 lutego 2021 roku, nie uległy zmianie wraz z modyfikacją godzin i obszaru strefy.76 Kształtują się one następująco:

    • Postój do 30 minut: 1,00 zł

    • Pierwsza godzina parkowania: 1,50 zł

    • Druga godzina parkowania: 1,70 zł (łączna opłata za 2 godziny: 3,20 zł)

    • Trzecia godzina parkowania: 2,00 zł (łączna opłata za 3 godziny: 5,20 zł)

    • Czwarta i każda kolejna godzina parkowania: 1,50 zł .74 Dostępny jest również abonament miesięczny w cenie 100 zł.72

  • Systemy Płatności: Kierowcy mają kilka możliwości uiszczenia opłaty za postój. Podstawową metodą jest skorzystanie z jednego z 20 parkomatów rozmieszczonych na terenie strefy 72, przy czym prawdopodobnie akceptują one jedynie płatność bilonem.76 Alternatywą, zyskującą na popularności, są płatności mobilne za pomocą aplikacji takich jak moBILET oraz mPay.72 Aplikacje te oferują wygodę płatności bez konieczności szukania parkomatu i posiadania gotówki, a także umożliwiają płatność za faktyczny czas postoju (naliczanie sekundowe w niektórych miastach) oraz zdalne przedłużenie parkowania.79

  • Zwolnienia i Kary: Na terenie Parkingu Płatnego Niestrzeżonego przy ul. Barycz z opłat zwolnione są osoby posiadające kartę parkingową osoby niepełnosprawnej, Kartę Postojową „Wieluń sprzyja Rodzinom 3+” oraz Kartę Postojową dla kobiet w ciąży.74 Kwestia bezpłatnego parkowania dla osób niepełnosprawnych w całej SPP była w przeszłości (około 2012 roku) przedmiotem sporu i interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich, który kwestionował ograniczanie tego prawa tylko do wyznaczonych „kopert”.80 Aktualne regulacje w tym zakresie wymagają weryfikacji w obowiązującej uchwale Rady Miejskiej. Za nieuiszczenie opłaty za postój lub przekroczenie opłaconego czasu parkowania w SPP lub na PPN Barycz naliczana jest opłata dodatkowa w wysokości 50,00 zł, którą należy uiścić w terminie 14 dni od daty wystawienia zawiadomienia.74

  • Parking Płatny Niestrzeżony (PPN) Plac Barycz: Jest to wydzielony parking administrowany przez WOSiR, na którym obowiązują te same godziny pobierania opłat (pon-pt, 9:00-17:00) i te same stawki co w SPP. Należy jednak podkreślić, że bilety parkingowe wykupione w parkomatach SPP nie są honorowane na PPN Barycz i odwrotnie – opłacie podlega każde zajęte miejsce na tym parkingu.74

4.2. Dostępność Parkingów i Problemy

Pomimo funkcjonowania SPP, Wieluń boryka się z problemami związanymi z parkowaniem, szczególnie w centralnych częściach miasta.

  • Niedobory Miejsc Parkingowych: Jednym z głównych problemów zgłaszanych przez kierowców jest niewystarczająca liczba dostępnych miejsc parkingowych w centrum miasta oraz w pobliżu ważnych obiektów użyteczności publicznej.81 Powoduje to trudności w znalezieniu wolnego miejsca, wydłuża czas podróży i generuje frustrację.81 Problem ten dotyka również konkretnych lokalizacji, takich jak okolice szpitala przy ul. Szpitalnej 66 czy tereny przy szkołach, np. liceum przy ul. Nadodrzańskiej.80

  • Nielegalne Parkowanie: Deficyt legalnych miejsc postojowych w połączeniu z dużą presją parkingową prowadzi do częstych przypadków nieprawidłowego i nielegalnego parkowania. Kierowcy pozostawiają pojazdy na chodnikach, terenach zielonych (jak np. na ul. Głębokiej, gdzie interweniowała gmina, ustawiając kamienie uniemożliwiające wjazd 82), przejściach dla pieszych czy w sposób utrudniający ruch innym pojazdom i pieszym.80 Zjawisko to nie tylko narusza przepisy ruchu drogowego i estetykę przestrzeni publicznej, ale również stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa.

  • Wpływ i Ewolucja SPP: Strefa Płatnego Parkowania ma na celu przede wszystkim wymuszenie rotacji parkujących pojazdów, zwiększając dostępność miejsc dla osób przyjeżdżających do centrum na krótszy czas (np. na zakupy, do urzędu).72 Decyzja o skróceniu godzin obowiązywania opłat do 14:00 w 2021 roku była motywowana chęcią wsparcia lokalnego handlu.72 Jednak powrót do pobierania opłat do godziny 17:00 od 2024 roku 76 sugeruje, że poprzednie rozwiązanie mogło nie przynosić oczekiwanych efektów (np. nie wpłynęło znacząco na ożywienie handlu) lub generowało inne problemy, takie jak całodzienne blokowanie miejsc postojowych przez osoby pracujące w centrum, które parkowały tuż przed 14:00. Rozszerzenie strefy o kolejne odcinki ulic 75 również ma na celu zwiększenie rotacji w miejscach o dużym zapotrzebowaniu na parkowanie.

  • Planowane Rozwiązania: W odpowiedzi na problemy parkingowe, władze miasta podejmują działania zarówno regulacyjne (zmiany w SPP), jak i inwestycyjne. Przy okazji remontów ulic starają się wygospodarować dodatkowe miejsca postojowe (np. przy ul. Szpitalnej 66). W planach inwestycyjnych gminy znajduje się również budowa nowego parkingu w rejonie ulicy Porzeczkowej oraz dalsze uzbrajanie terenów inwestycyjnych na osiedlu Cukrownia, co może obejmować również infrastrukturę parkingową.65

Obserwowane w Wieluniu problemy z parkowaniem – niedobór miejsc 80 i powszechne nielegalne parkowanie 80 – wskazują na silną presję motoryzacyjną, zwłaszcza w centrum. Reakcją władz są działania regulacyjne, takie jak modyfikacje Strefy Płatnego Parkowania (zmiana godzin, rozszerzenie obszaru 72), oraz inwestycje w nową infrastrukturę parkingową.65 Istnieje jednak ryzyko konfliktu między zaspokajaniem rosnącego popytu na miejsca parkingowe a dążeniem do ochrony i poprawy jakości przestrzeni publicznej. Działania doraźne, jak ustawianie fizycznych barier (kamieni 82), czy potencjalne zawężanie chodników na rzecz miejsc postojowych, mogą negatywnie wpływać na estetykę miasta i komfort pieszych. Z kolei zaostrzanie polityki parkingowej (dłuższe godziny płatnego postoju 76) może zwiększyć rotację, ale jednocześnie może wypychać problem parkowania na sąsiednie, nieobjęte opłatami ulice osiedlowe lub zniechęcać część osób do przyjazdu do centrum. Kluczowym wyzwaniem dla miasta jest znalezienie zrównoważonego podejścia, które pogodzi potrzeby kierowców z koniecznością ochrony przestrzeni publicznej i promowaniem alternatywnych form mobilności.

5. Infrastruktura Rowerowa – Stan i Rozwój

Transport rowerowy zyskuje na znaczeniu jako ekologiczna i zdrowa alternatywa dla podróży samochodem, co znajduje odzwierciedlenie w działaniach podejmowanych w Wieluniu.

5.1. Istniejąca Sieć i Udogodnienia

  • Ścieżki i Szlaki Rowerowe: Na terenie Wielunia i gminy istnieje sieć wyznaczonych tras rowerowych. Obejmuje ona zarówno odcinki infrastruktury dedykowanej rowerzystom w mieście, jak i turystyczne szlaki rowerowe prowadzące przez atrakcyjne tereny w okolicy. Do tych drugich należą m.in. fragment Szlaku Orlich Gniazd (Szlak Jury Wieluńskiej, czerwony) 83, Szlak Przełomu Warty przez Wyżynę Wieluńską (żółty) 83, Szlak Kurhanów Książęcych (czarny) 83, Szlak Rezerwatów Przyrody (niebieski) 83 oraz lokalne szlaki Ziemi Wieluńskiej oznaczone jako EWI 1-6 (zielone i żółte).84 Mapy i opisy tych oraz innych tras (np. do Ożarowa, nad Zalew Szachownica, Lasy Herbskie) są dostępne w internecie, na portalach turystycznych i rowerowych.84 W ostatnim czasie oddano do użytku nową, oświetloną ścieżkę rowerową wzdłuż ulicy Wojska Polskiego na odcinku od ul. Dębowej do dawnej jednostki wojskowej.90 Istnieją również strategiczne dokumenty planistyczne, takie jak Koncepcja Tras Rowerowych opracowana w ramach Studium Transportowego dla miasta Wieluń 67, oraz dokumenty określające standardy techniczne dla infrastruktury rowerowej.91 W planach jest m.in. stworzenie ścieżki rowerowej tworzącej pętlę wokół centrum miasta, wykorzystującej Planty im. Jana Pawła II, tereny parkowe, nową infrastrukturę wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia oraz kontrapas rowerowy na ul. Zamenhofa.92

  • Standardy i Oznakowanie: Dokumenty strategiczne 91 precyzują wytyczne dotyczące projektowania i oznakowania infrastruktury rowerowej. Zalecają stosowanie zarówno znaków pionowych (odblaskowych, w wersji mini na samych drogach rowerowych), jak i poziomych.91 Wskazują na możliwość wykorzystania szerokich (min. 2 m), utwardzonych poboczy dróg publicznych o mniejszym natężeniu ruchu (poniżej 10 tys. pojazdów na dobę) jako tras rowerowych, pod warunkiem ich odpowiedniego oznakowania i regularnego utrzymania.91 Podkreśla się konieczność zapewnienia bezpieczeństwa, np. poprzez stosowanie odpowiednich znaków ostrzegawczych i informacyjnych.91

  • Udogodnienia dla Rowerzystów: Poza samymi trasami, ważnym elementem infrastruktury rowerowej są udogodnienia towarzyszące. Dokumenty strategiczne wskazują na potrzebę tworzenia „węzłów” rowerowych, szczególnie przy przystankach kolejowych, wyposażonych w stojaki rowerowe, punkty informacyjne, a potencjalnie także sklepy czy warsztaty rowerowe.91 Na rynku lokalnym działają firmy oferujące sprzedaż i montaż stojaków rowerowych.93 Brakuje jednak w dostępnych materiałach informacji o konkretnych lokalizacjach i liczbie istniejących publicznych stojaków rowerowych w Wieluniu.89

  • Rower Miejski: W analizowanych materiałach nie znaleziono informacji wskazujących na funkcjonowanie w Wieluniu systemu publicznych wypożyczalni rowerów (tzw. roweru miejskiego). Mieszkańcy i turyści mogą natomiast korzystać z usług kilku sklepów i serwisów rowerowych działających na terenie miasta.95

5.2. Planowane Rozbudowy i Potencjał

Władze lokalne (gminne i powiatowe) planują dalszy, dynamiczny rozwój infrastruktury rowerowej, korzystając m.in. ze środków zewnętrznych.

  • Nowe Trasy Rowerowe: Do najważniejszych planowanych inwestycji należą:

    • Budowa około 5-kilometrowego szlaku pieszo-rowerowego, biegnącego historycznym Traktem Kaliskim, który połączy Wieluń (okolice ul. POW i torów kolejowych) z Wierzchlasem. Projekt realizowany będzie we współpracy obu gmin, z znaczącym dofinansowaniem z funduszy Unii Europejskiej (prawie 6,2 mln zł przy całkowitej wartości ok. 7,3 mln zł). W ramach zadania powstaną również elementy małej architektury (wiaty) oraz materiały promocyjne (aplikacja, album).61

    • Budowa szlaku rowerowego prowadzącego do Załęczańskiego Parku Krajobrazowego. Inwestycja realizowana przez Powiat Wieluński, również ze wsparciem funduszy UE (ponad 8,2 mln zł przy wartości ok. 9,7 mln zł), obejmie budowę ścieżki przy drodze powiatowej nr 4523E na odcinku od Rudy do Kamionu.61

    • Kontynuacja budowy ścieżki rowerowej wzdłuż drogi powiatowej od granic Wielunia do centrum Turowa (inwestycja powiatowa).90

    • Realizacja wspomnianej wcześniej trasy rowerowej tworzącej pętlę wokół centrum Wielunia.65

    • Inne projekty gminne, takie jak budowa drogi we wsi Sieniec od ul. Leśnej do dawnej DK8 czy koncepcja łącznika ulic Polnej i Roosevelta.65

  • Finansowanie: Kluczowym elementem umożliwiającym realizację ambitnych planów rozwoju infrastruktury rowerowej jest pozyskiwanie środków zewnętrznych, głównie z funduszy Unii Europejskiej w ramach programów regionalnych.61

  • Potencjał Rozwoju: Konsekwentna rozbudowa sieci dróg rowerowych niesie ze sobą znaczący potencjał. Może przyczynić się do zmiany nawyków transportowych mieszkańców i zmniejszenia udziału podróży samochodem 81, co pozytywnie wpłynie na jakość powietrza i ograniczenie hałasu. Rower jest również promowany jako element zdrowego stylu życia. Ponadto, dobrze rozwinięta i oznakowana sieć tras, zwłaszcza tych prowadzących przez atrakcyjne tereny przyrodnicze (jak Załęczański Park Krajobrazowy 61 czy dolina Warty 83), może stać się istotnym produktem turystycznym, przyciągającym do Wielunia i regionu miłośników turystyki rowerowej. Aby w pełni wykorzystać ten potencjał, ważna jest nie tylko budowa samej infrastruktury, ale także jej integracja z innymi elementami systemu transportowego, np. poprzez zapewnienie bezpiecznych dojazdów rowerowych do przystanków komunikacji publicznej i dworców oraz instalację stojaków rowerowych w tych miejscach.91

Obserwowane w ostatnich latach inwestycje oraz ambitne plany dalszej rozbudowy sieci ścieżek rowerowych 61, wspierane znaczącymi środkami zewnętrznymi 61, świadczą o rosnącej randze transportu rowerowego w lokalnej polityce mobilności. Jest to pozytywny trend, zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju. Jednakże, aby inwestycje te przyniosły oczekiwane rezultaty w postaci wzrostu ruchu rowerowego i poprawy bezpieczeństwa, kluczowe jest dążenie do stworzenia spójnej, logicznie połączonej i bezpiecznej sieci, a nie tylko zbioru izolowanych odcinków. Przykład nowo wybudowanej ścieżki wzdłuż ul. Wojska Polskiego, której zakończenie nie zapewniało początkowo płynnego i bezpiecznego włączenia się do dalszego ruchu 90, ilustruje potencjalne ryzyko związane z fragmentarycznym podejściem do inwestycji. Niezbędne jest zatem strategiczne planowanie rozwoju sieci rowerowej (co zdają się potwierdzać dokumenty takie jak Koncepcja Tras Rowerowych 67 czy plany budowy trasy obwodowej centrum 92), zapewnienie ciągłości tras, budowa bezpiecznych przejazdów przez skrzyżowania oraz dbałość o integrację z innymi formami transportu i infrastrukturą towarzyszącą (stojaki, punkty obsługi).

6. Analiza Przepływu Ruchu i Punkty Kongestii

Zrozumienie charakterystyki ruchu drogowego i identyfikacja miejsc powstawania zatorów są kluczowe dla efektywnego zarządzania mobilnością w mieście.

6.1. Identyfikacja Kluczowych Wąskich Gardeł

Analiza dostępnych danych i informacji wskazuje na kilka obszarów i punktów w sieci drogowej Wielunia, które charakteryzują się wzmożonym ruchem i potencjalnie niską przepustowością, prowadząc do kongestii.

  • Centrum Miasta: Ogólnie obszar centralny Wielunia jest narażony na powstawanie korków, szczególnie w godzinach szczytu komunikacyjnego. Uciążliwości związane z zatłoczonymi ulicami i trudnościami w znalezieniu miejsca parkingowego są odczuwalne przez kierowców.81

  • Kluczowe Skrzyżowania:

    • Skrzyżowanie ulic 18 Stycznia / Piłsudskiego / Krakowskie Przedmieście: Jest to jedno z najbardziej newralgicznych skrzyżowań w mieście. Zainstalowanie na nim systemu Red Light, automatycznie rejestrującego pojazdy przejeżdżające na czerwonym świetle 101, sugeruje występowanie problemów z bezpieczeństwem ruchu drogowego i/lub znacznym natężeniem ruchu, które skłania kierowców do ryzykownych zachowań.

    • Skrzyżowanie ulic Kochelskiego / Krakowskie Przedmieście / Warszawska / Głowackiego: To kolejne kluczowe skrzyżowanie w centrum miasta, które obecnie przechodzi kompleksową przebudowę, prawdopodobnie polegającą na budowie ronda. Inwestycja o wartości ponad 3 milionów złotych ma na celu poprawę bezpieczeństwa i funkcjonalności tego węzła komunikacyjnego.65 Sam fakt realizacji tak dużej inwestycji wskazuje, że wcześniejsza geometria lub przepustowość skrzyżowania były niewystarczające lub generowały problemy.

    • Skrzyżowanie ulic Sieradzkiej i Traugutta: Miejsce to było świadkiem wypadków drogowych, co może wskazywać na problemy z widocznością, organizacją ruchu lub nadmierną prędkością.103

    • Inne skrzyżowania z sygnalizacją świetlną: Większość skrzyżowań wyposażonych w sygnalizację świetlną w Wieluniu znajduje się w ciągach dróg krajowych i jest zarządzana przez GDDKiA.104 Zastosowano na nich sygnalizację akomodacyjną, która dynamicznie dostosowuje długość sygnałów zielonego i czerwonego do aktualnego natężenia ruchu na poszczególnych wlotach. Taki system, choć potencjalnie bardziej efektywny w zarządzaniu ruchem niż sygnalizacja stałoczasowa, uniemożliwia instalację popularnych wśród kierowców sekundników, pokazujących czas pozostały do zmiany światła.104 Dodatkowo, brak jest synchronizacji między poszczególnymi sygnalizacjami (tzw. „zielonej fali”), co może utrudniać płynny przejazd przez miasto głównymi arteriami.104

  • Drogi Wjazdowe/Wyjazdowe: Drogi krajowe (DK43, DK45) oraz wojewódzkie (np. DW486) pełnią funkcję głównych arterii wlotowych i wylotowych z miasta, przenosząc znaczną część ruchu, w tym ruch tranzytowy.1 Prace remontowe i modernizacyjne prowadzone na tych drogach często wiążą się z wprowadzeniem tymczasowych utrudnień, takich jak ruch wahadłowy, co dodatkowo potęguje problemy z płynnością ruchu.38 Również niektóre drogi powiatowe, stanowiące ważne połączenia lokalne (np. w kierunku Skomlina, Młyniska, Parcic, Rudy, Lututowa, Konopnicy), charakteryzują się dużym natężeniem ruchu, co znajduje odzwierciedlenie w priorytetach ich zimowego utrzymania.57

6.2. Charakterystyka Ruchu Drogowego

  • Natężenie Ruchu: Wieluń, ze względu na swoje położenie komunikacyjne, charakteryzuje się znacznym natężeniem ruchu drogowego. Szczegółowe analizy i prognozy ruchu były prowadzone m.in. w ramach prac przygotowawczych do budowy obwodnicy miasta 1 oraz przy opracowywaniu Studium Transportowego dla miasta Wieluń.67 Analizy te potwierdzają, że na drogach krajowych przebiegających przez miasto występuje wysoki udział pojazdów ciężarowych, który na poszczególnych wlotach może wynosić od 16% do nawet 48% całkowitego ruchu.1 Bieżące informacje o natężeniu ruchu i ewentualnych zatorach mogą być dostępne za pośrednictwem serwisów nawigacyjnych online, takich jak NaviExpert 105 czy Google Maps.

  • Godziny Szczytu: Podobnie jak w innych miastach, również w Wieluniu obserwuje się wyraźne szczyty komunikacyjne, podczas których natężenie ruchu jest największe, a ryzyko powstawania korków wzrasta.81 Ogólnopolskie badania i obserwacje wskazują, że typowe godziny szczytu przypadają na poranek (zwykle między 7:00 a 9:00), kiedy mieszkańcy dojeżdżają do pracy i szkół, oraz na popołudnie (zwykle między 15:00 a 17:00 lub nawet 19:00), związane z powrotami do domów i popołudniowymi wyjazdami na zakupy czy zajęcia dodatkowe.81 W weekendy charakterystyka ruchu może się zmieniać, a zatory mogą być generowane np. przez ruch turystyczny lub związany z weekendowymi zakupami.108

  • Przyczyny Korków: Główne czynniki prowadzące do powstawania zatorów drogowych w Wieluniu to przede wszystkim:

    • Duże natężenie ruchu: Wynikające zarówno z potrzeb komunikacyjnych mieszkańców miasta i gminy, jak i z nakładającego się na ruch lokalny ruchu tranzytowego, zwłaszcza pojazdów ciężarowych, przejeżdżających przez miasto ciągami dróg krajowych.1

    • Niewystarczająca przepustowość infrastruktury: Dotyczy to zwłaszcza niektórych skrzyżowań w centrum miasta, które nie są w stanie obsłużyć płynnie dużego ruchu w godzinach szczytu (co potwierdzają realizowane przebudowy 71 i instalacja systemów nadzoru 101).

    • Roboty drogowe: Liczne inwestycje i remonty prowadzone na sieci drogowej (krajowej, wojewódzkiej, powiatowej i gminnej) wiążą się z koniecznością wprowadzania tymczasowych zmian w organizacji ruchu (zwężenia, objazdy, ruch wahadłowy), które znacząco ograniczają przepustowość i generują korki.38

Analiza przepływu ruchu w Wieluniu wyraźnie wskazuje, że kluczowym problemem generującym kongestię i obciążającym miejską sieć drogową jest ruch tranzytowy. Położenie miasta na skrzyżowaniu dróg krajowych DK43 i DK45 1 oraz w relatywnie niewielkiej odległości od trasy S8 2 sprawia, że przez Wieluń, w tym jego centralne obszary, przejeżdża duża liczba pojazdów, w tym znaczący odsetek ciężarówek 1, które nie mają miasta jako celu podróży. Ten tranzyt nakłada się na ruch lokalny, prowadząc do przekroczenia przepustowości ulic i skrzyżowań, zwłaszcza w godzinach szczytu. Budowa obwodnicy Wielunia w ciągu DK45 44 jest postrzegana jako fundamentalne rozwiązanie tego problemu, mające na celu oddzielenie ruchu tranzytowego od lokalnego.4 Dopóki obwodnica nie zostanie zrealizowana, miasto będzie nadal borykać się z negatywnymi konsekwencjami tranzytu, takimi jak korki, hałas, zanieczyszczenie powietrza i przyspieszone zużycie nawierzchni dróg. Działania podejmowane w ramach istniejącej sieci drogowej, takie jak przebudowa skrzyżowań 71 czy stosowanie akomodacyjnej sygnalizacji świetlnej 104, mogą jedynie łagodzić objawy kongestii, ale nie są w stanie wyeliminować jej podstawowej przyczyny, jaką jest nadmierne obciążenie ruchem tranzytowym.

7. Ogólna Diagnoza Mobilności Lokalnej

Na podstawie przeprowadzonej analizy poszczególnych elementów systemu transportowego Wielunia można sformułować syntetyczną diagnozę lokalnej mobilności, wskazując zarówno na istniejące atuty, jak i na obszary wymagające poprawy.

7.1. Mocne Strony Obecnego Systemu

  • Bezpłatna Komunikacja Miejska (WKG): Wprowadzenie całkowicie bezpłatnych przejazdów autobusami WKG jest znaczącym udogodnieniem dla mieszkańców, eliminującym barierę finansową w dostępie do transportu publicznego i potencjalnie zachęcającym do rezygnacji z samochodu.7

  • Zmodernizowana Infrastruktura PKS: Wieluń dysponuje stosunkowo nowym (wybudowanym w 2014 r.) i funkcjonalnym dworcem autobusowym PKS, co stanowi solidną bazę dla obsługi regionalnych i dalekobieżnych połączeń autobusowych.17

  • Rozbudowana Sieć Drogowa: Istniejąca sieć dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych zapewnia podstawowe połączenia komunikacyjne na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym.1

  • Aktywność Inwestycyjna w Infrastrukturę Drogową: Zarówno GDDKiA, ZDW, jak i samorządy (powiatowy i gminny) realizują lub planują liczne inwestycje w modernizację i budowę dróg, w tym kluczowy projekt budowy obwodnicy Wielunia.38

  • Rozwój Infrastruktury Rowerowej: Obserwuje się wyraźny trend inwestowania w infrastrukturę rowerową, budowę nowych ścieżek oraz plany stworzenia bardziej kompleksowej sieci, co jest wspierane pozyskiwaniem funduszy zewnętrznych.61

  • Dostępność Informacji Pasażerskiej dla WKG: Funkcjonowanie systemów informacji online (Trasownik, KiedyPrzyjedzie) oraz aplikacji mobilnej z danymi GPS na żywo ułatwia korzystanie z komunikacji gminnej.5

7.2. Słabe Strony i Braki

  • Ograniczenia Komunikacji Gminnej (WKG): Główną słabością, mimo bezpłatności, wydaje się niska częstotliwość kursowania autobusów, zwłaszcza poza godzinami szczytu oraz w weekendy.3 Dodatkowo, zgłaszane są zastrzeżenia dotyczące pojemności i dostępności części taboru (busy) dla osób o ograniczonej mobilności lub z wózkami.14

  • Kongestia Ruchu Drogowego: Miasto, a w szczególności jego centralne obszary i główne arterie, boryka się z problemem zatorów drogowych, spowodowanych głównie przez duże natężenie ruchu, w tym znaczący udział ruchu tranzytowego.1

  • Problemy z Parkowaniem: W centrum miasta oraz przy niektórych ważnych obiektach (np. szpital) występuje deficyt miejsc parkingowych, co prowadzi do trudności ze znalezieniem miejsca postojowego, nielegalnego parkowania i generuje presję na przestrzeń publiczną.80

  • Fragmentaryczna Infrastruktura Rowerowa: Pomimo realizowanych inwestycji, istniejąca sieć ścieżek rowerowych nie tworzy jeszcze w pełni spójnego, ciągłego i bezpiecznego systemu. Występują problemy z połączeniami między odcinkami i bezpiecznym włączaniem się do ruchu.90

  • Stan Techniczny Części Dróg: Mimo prowadzonych inwestycji, można przypuszczać, że część dróg, zwłaszcza niższych kategorii (powiatowe, gminne) lub odcinki oczekujące na remont, może być w niezadowalającym stanie technicznym (co potwierdzają ogólne dane dla regionu 41 oraz konkretne przykłady, jak zgłaszany problem z ul. Kolejową 58).

  • Brak Systemu Roweru Miejskiego: W Wieluniu nie funkcjonuje system publicznych wypożyczalni rowerów, który mógłby stanowić uzupełnienie oferty transportowej i promować ruch rowerowy.

  • Fragmentacja Zarządzania Drogami: Podział odpowiedzialności za drogi przebiegające przez miasto między czterech różnych zarządców może utrudniać koordynację działań w zakresie utrzymania i inwestycji (jak wskazano w punkcie 3.1).

7.3. Kluczowe Wyzwania i Obszary Problemowe

W oparciu o zidentyfikowane mocne i słabe strony, można wskazać kluczowe wyzwania stojące przed systemem mobilności w Wieluniu:

  • Zarządzanie Ruchem Tranzytowym: Najpilniejszym wyzwaniem jest skuteczne ograniczenie negatywnego wpływu ruchu tranzytowego na miasto, co w praktyce oznacza konieczność jak najszybszej realizacji budowy obwodnicy.

  • Równoważenie Mobilności: Konieczne jest znalezienie optymalnego balansu między zaspokajaniem potrzeb związanych z ruchem samochodowym (zapewnienie przepustowości, dostępność parkingów) a aktywnym promowaniem i tworzeniem warunków dla rozwoju zrównoważonych form transportu (ruch pieszy, rowerowy, transport publiczny) oraz dbałością o jakość i estetykę przestrzeni publicznej.

  • Poprawa Atrakcyjności Transportu Publicznego: Mimo że WKG jest bezpłatna, jej atrakcyjność jako realnej alternatywy dla samochodu jest ograniczona przez niską częstotliwość i potencjalne problemy z jakością taboru. Wyzwaniem jest zwiększenie częstotliwości kursów (szczególnie poza szczytem) i zapewnienie taboru o odpowiedniej pojemności i dostępności.

  • Integracja Systemu Transportowego: Brakuje wyraźnych działań na rzecz integracji różnych środków transportu. Wyzwaniem jest stworzenie spójnego systemu, np. poprzez budowę węzłów przesiadkowych (parkingi Park & Ride przy wjazdach do miasta), lepszą koordynację rozkładów jazdy WKG i PKS, zapewnienie bezpiecznych dojść pieszych i dojazdów rowerowych do przystanków i dworców.

  • Zapewnienie Spójności i Bezpieczeństwa Sieci Rowerowej: Wyzwaniem jest kontynuacja inwestycji w infrastrukturę rowerową w sposób strategiczny, z naciskiem na tworzenie ciągłych, logicznie połączonych i bezpiecznych tras, eliminujących niebezpieczne punkty i luki w sieci.

8. Rekomendacje dla Wzmocnienia Mobilności

Wnioski płynące z diagnozy stanu mobilności w Wieluniu pozwalają na sformułowanie następujących rekomendacji, mających na celu poprawę funkcjonowania systemu transportowego i zwiększenie jego efektywności oraz zrównoważonego charakteru:

  1. Priorytetyzacja i Przyspieszenie Budowy Obwodnicy: Należy podjąć wszelkie możliwe działania na szczeblu lokalnym i regionalnym, aby wesprzeć GDDKiA w jak najszybszym zakończeniu procedur przygotowawczych (uzyskanie decyzji środowiskowej) i rozpoczęciu budowy obwodnicy Wielunia w ciągu DK45. Jest to inwestycja o fundamentalnym znaczeniu dla odciążenia miasta od ruchu tranzytowego.

  2. Optymalizacja Funkcjonowania Wieluńskiej Komunikacji Gminnej (WKG):

    • Analiza i Zwiększenie Częstotliwości: Przeprowadzenie szczegółowej analizy potoków pasażerskich i potrzeb przewozowych, a następnie, w miarę możliwości budżetowych, zwiększenie częstotliwości kursowania autobusów, zwłaszcza w godzinach międzyszczytowych, wieczornych oraz w weekendy, aby zwiększyć atrakcyjność usługi.

    • Przegląd i Dostosowanie Taboru: W perspektywie kolejnego przetargu na obsługę linii, należy rozważyć wprowadzenie wymogu stosowania taboru o większej pojemności (autobusy zamiast busów) na liniach o największym obciążeniu oraz zapewnienie pełnej dostępności (niskopodłogowość, miejsce na wózki) we wszystkich pojazdach.

    • Monitoring Jakości: Wprowadzenie systematycznego monitoringu jakości świadczonych usług (punktualność, czystość, stan techniczny pojazdów, dostępność informacji) i reagowanie na zgłaszane przez pasażerów uwagi.

  1. Przegląd i Modernizacja Polityki Parkingowej:

    • Analiza Efektów Zmian w SPP: Przeprowadzenie oceny wpływu ostatnich zmian w SPP (wydłużenie godzin, rozszerzenie obszaru) na rotację pojazdów, poziom nielegalnego parkowania oraz aktywność gospodarczą w centrum.

    • Rozwój Systemów Płatności: Promocja i ułatwianie korzystania z płatności mobilnych za parkowanie. Rozważenie modernizacji parkomatów w celu umożliwienia płatności kartą.

    • Strategia Parkingowa: Opracowanie długoterminowej strategii parkingowej dla miasta, uwzględniającej zarówno potrzebę zapewnienia miejsc postojowych, jak i ochronę przestrzeni publicznej oraz promowanie alternatywnych środków transportu (np. poprzez rozważenie budowy parkingów P&R na obrzeżach miasta, zintegrowanych z komunikacją publiczną).

  1. Strategiczne Planowanie i Budowa Spójnej Sieci Rowerowej:

    • Realizacja Planowanych Tras: Konsekwentna realizacja zaplanowanych inwestycji w infrastrukturę rowerową (szlak Wieluń-Wierzchlas, Ruda-Kamion, trasa obwodowa centrum).

    • Audyt i Uzupełnianie Sieci: Przeprowadzenie audytu istniejącej infrastruktury rowerowej pod kątem bezpieczeństwa, ciągłości i oznakowania. Identyfikacja brakujących połączeń i niebezpiecznych punktów (np. przejazdy przez skrzyżowania) oraz planowanie działań naprawczych.

    • Infrastruktura Towarzysząca: Zwiększenie liczby bezpiecznych i funkcjonalnych stojaków rowerowych w kluczowych punktach miasta (urzędy, szkoły, centra handlowe, dworce, przystanki).

    • Rozważenie Roweru Miejskiego: Przeprowadzenie analizy zasadności i możliwości wdrożenia systemu roweru miejskiego w Wieluniu, jako uzupełnienia oferty transportowej.

  1. Poprawa Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego:

    • Audyt Bezpieczeństwa Skrzyżowań: Przeprowadzenie audytów bezpieczeństwa na najbardziej niebezpiecznych lub obciążonych ruchem skrzyżowaniach i wdrożenie rekomendowanych rozwiązań (np. korekta geometrii, zmiana organizacji ruchu, dodatkowe oznakowanie, doświetlenie przejść dla pieszych – we współpracy z GDDKiA w przypadku dróg krajowych 104).

    • Edukacja i Egzekwowanie Przepisów: Prowadzenie kampanii edukacyjnych skierowanych do wszystkich uczestników ruchu oraz konsekwentne egzekwowanie przepisów, zwłaszcza w zakresie prędkości i nieprawidłowego parkowania.

  1. Wzmocnienie Koordynacji Między Zarządcami Dróg: Ustanowienie stałych mechanizmów współpracy i koordynacji działań między Urzędem Miejskim, PZD, ZDW i GDDKiA w zakresie planowania inwestycji, remontów i bieżącego utrzymania dróg na terenie miasta i gminy, w celu minimalizacji utrudnień i zapewnienia spójności standardów.

9. Wnioski Końcowe

System transportowy Wielunia znajduje się obecnie w fazie istotnych przemian i inwestycji. Miasto posiada pewne atuty, takie jak bezpłatna komunikacja gminna czy nowoczesny dworzec PKS, a także aktywnie inwestuje w rozwój infrastruktury drogowej i rowerowej. Jednakże, Wieluń stoi również przed poważnymi wyzwaniami, z których największym jest problem kongestii generowanej przez ruch tranzytowy, obciążający centralne obszary miasta. Dopóki nie powstanie obwodnica, problem ten będzie negatywnie wpływał na jakość życia mieszkańców i efektywność systemu transportowego.

Inne kluczowe wyzwania to zapewnienie odpowiedniej jakości i atrakcyjności bezpłatnej komunikacji gminnej (szczególnie w zakresie częstotliwości i taboru), rozwiązanie problemów z parkowaniem w sposób zrównoważony, a także stworzenie spójnej i bezpiecznej sieci infrastruktury rowerowej. Skuteczne zarządzanie mobilnością w Wieluniu wymagać będzie kontynuacji inwestycji, ale przede wszystkim zintegrowanego podejścia, łączącego rozwój infrastruktury z działaniami organizacyjnymi, regulacyjnymi i promocyjnymi, a także ścisłej współpracy między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami – samorządem gminnym, powiatowym, zarządcami dróg oraz operatorami transportu publicznego. Realizacja rekomendowanych działań ma szansę przyczynić się do stworzenia bardziej efektywnego, bezpiecznego i przyjaznego dla mieszkańców systemu transportowego w Wieluniu.

Udostępnij na:    Udostępnij na Facebooku     Udostępnij na X.com

Autor: Administrator |  Opublikowano: 9 kwietnia, 2025

Kategorie: Raporty i Analizy, Wieluń pod lupą

«
»

Zostaw Komentarz

Cytowane prace

  1. analiza i prognoza ruchu - Obwodnica Wielunia, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://obwodnicawielunia.pl/wp-content/uploads/2021/07/202017-IVIA-STES-IRD-AiPR_OPIS_TECHNICZNY.pdf

  2. STRATEGIA ROZWOJU GMINY WIELUŃ 2025 - bip.um.wielun, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.bip.um.wielun.pl/res/serwisy/bip-umwielun/komunikaty/_002_397014.pdf

  3. Linia A Wieluń-Rychłowice, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://www.pks-wielun.pl/images/km/liniaa.html

  4. Jaki przebieg obwodnicy Wielunia? Odrzucony został jeden z korytarzy. Za najmniej korzystny uznano dłuższy wariant wschodni | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/jaki-przebieg-obwodnicy-wielunia-odrzucony-zostal-jeden-z/ar/c1-8552037

  5. Wieluńska Komunikacja Gminna - ABX2BUS, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://abx2bus.pl/wielunska-komunikacja-miejska/

  6. powiat.wielun.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://powiat.wielun.pl/files/39050/RAPORT_O_STANIE_POWIATU_WIELUNSKIEGO_ZA_ROK_2023.pdf

  7. Autobusy miejskie w Wieluniu są bezpłatne. Co jeszcze powinieneś ..., otwierano: kwietnia 8, 2025, https://info.wielun.pl/2024/01/27/autobusy-miejskie-w-wieluniu-sa-bezplatne-co-jeszcze-powinienes-o-nich-wiedziec/

  8. Autobusy wieluń - artykuły, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/autobusy-wielun

  9. [Wieluń] ZKM Wieluń - Strona 2 - Łódzkie Forum Komunikacyjne, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://lfk.com.pl/viewtopic.php?t=1963&start=20

  10. Wieluńska Komunikacja Gminna − rozkłady jazdy, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://wielun.trasownik.net/

  11. C - Wieluńska Komunikacja Gminna − rozkłady jazdy, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://wielun.trasownik.net/linia-C.html

  12. Nowy rozkład komunikacji publicznej - UM Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.um.wielun.pl/aktualnosci/1969-zmiana-rozkladow-jazdy-komunikacji-miejskiej-w-wieluniu.html

  13. Rozkłady jazdy wieluńskiej komunikacji miejskiej sprawdzicie bez wychodzenia z domu, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.radiozw.com.pl/rozklady-jazdy-wielunskiej-komunikacji-miejskiej-sprawdzicie-bez-wychodzenia-z-domu/

  14. ABX2bus wyjechał na miejskie linie w Wieluniu. Jakie są pierwsze wrażenia? - INFO Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://info.wielun.pl/2022/11/01/abx2bus-wyjechal-na-miejskie-linie-w-wieluniu-jakie-sa-pierwsze-wrazenia/

  15. Wieluńska komunikacja już nie jest miejska. Zobaczcie memy o przewozach w Wieluniu | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/wielunska-komunikacja-juz-nie-jest-miejska-zobaczcie-memy-o/ar/c4-9133313

  16. Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Wieluń – Wikipedia, wolna encyklopedia, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://pl.wikipedia.org/wiki/Przedsi%C4%99biorstwo_Komunikacji_Samochodowej_Wielu%C5%84

  17. Dworzec autobusowy (nowy), ul. Staszica Stanisława, Wieluń - polska-org.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://polska-org.pl/7318461,Wielun,Dworzec_autobusowy_nowy.html

  18. GŁÓWNA - PKS Wieluń - biuro podróży, biuro turystyczne, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://www.pks-wielun.pl/

  19. Firma - PKS Wieluń - biuro podróży, biuro turystyczne, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://www.pks-wielun.pl/www/

  20. PKS Wieluń wprowadza nowe usługi, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/pks-wielun-wprowadza-nowe-uslugi/ar/c4-3293113

  21. GC5XTAA Dworzec PKS Wieluń/ Bus Station Wieluń (Traditional Cache) in Łódzkie, Poland created by Matetuch - Geocaching, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.geocaching.com/geocache/GC5XTAA

  22. Tabliczki przystankowe PKS Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://tabliczki.pks-wielun.pl/

  23. ROZKŁAD JAZDY PKS WIELUŃ OD 17.05.2021r WIELUŃ DA – WIERUSZÓW przez Walichnowy 05:30 WIERUSZÓW, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://old.powiat-wieruszowski.pl/files/rozklad_od_17_05_2021_wieruszow.pdf

  24. PKS WIELUŃ ROZKŁAD JAZDY - Urząd Gminy w Galewicach - Gmina Galewice, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.galewice.pl/asp/pks-wielun-rozklad-jazdy,326,,1

  25. Rozkład jazdy PKP, PKS, Busy - Wieluń - E – podróżnik, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.e-podroznik.pl/1722,rozklad-jazdy-pks-wielun.html

  26. Rozkład jazdy pks na przystanku Wieluń, gm. Wieluń miasto rozkład jazdy » e-podroznik.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.e-podroznik.pl/11540,polaczenia,rozklad-jazdy-pks-wielun.html

  27. Bus Wieluń: Rozkład jazdy PKS - Busradar.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.busradar.pl/rozklad-jazdy-pks/wielun/

  28. Dworzec PKS w Wieluniu. Po obiekcie zburzonym w 2014 r. pozostało wiele wspomnień. Zobaczcie zdjęcia z archiwum redakcji i PKS Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/dworzec-pks-w-wieluniu-po-obiekcie-zburzonym-w-2014-r/ar/c7-5091457

  29. Dworzec autobusowy - PKS Wieluń - biuro podróży, biuro turystyczne, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://www.pks-wielun.pl/strefa-pasazera/dworzec

  30. Wielun Dworzec Autobusowy, Łódzkie: Informacje, Bilety i Rozkłady - Busbud, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.busbud.com/pl/wielun-dworzec-autobusowy/s/21197

  31. File:Dworzec pks Wieluń Warszawska.JPEG - Wikimedia Commons, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dworzec_pks_Wielu%C5%84_Warszawska.JPEG

  32. GŁÓWNA - PKS Wieluń - biuro podróży, biuro turystyczne, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://pks-wielun.pl/

  33. Dworzec autobusowy (nowy), ul. Staszica Stanisława, Wieluń - zdjęcia - Polska ORG, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://polska-org.pl/7318689,foto.html

  34. Wieluński Dworzec PKS na Google Street View. Zobacz jak zmieniły się te okolice GALERIA | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/wielunski-dworzec-pks-na-google-street-view-zobacz-jak/ar/c1-7837806

  35. Wieluń z nowym dworcem - Transport Publiczny, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/wielun-z-nowym-dworcem-2460.html

  36. Nowy dworzec PKS Wieluń - Urbanity, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.urbanity.pl/lodzkie/wielunski/wielun/nowy-dworzec-pks,b9131

  37. Kłopoty PKS Częstochowa - Twoje Pajęczno, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://twojepajeczno.pl/wiadomosci/pajeczno/klopoty-pks-czestochowa/

  38. Inwestycje drogowe - artykuły - Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/inwestycje-drogowe

  39. Wybierz województwo - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Portal Gov.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.gov.pl/web/gddkia-lodz/mapa-stanu-budowy-drog

  40. Oddział Łódź - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Portal Gov.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.gov.pl/web/gddkia/oddzial-lodz5

  41. GDDKiA. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - artykuły - Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/gddkia

  42. Utrudnienia w ruchu: woj. łódzkie. Gdzie trwają roboty drogowe? Sprawdź stan na 6.04.2025 | Łódź Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://lodz.naszemiasto.pl/utrudnienia-w-ruchu-woj-lodzkie-gdzie-trwaja-roboty-drogowe-sprawdz-stan-na-6-04-2025/ar/c1p1-21631765

  43. Utrudnienia w ruchu w woj. łódzkim 5.04.2025. Lista aktualnych remontów dróg i innych zdarzeń | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/utrudnienia-w-ruchu-w-woj-lodzkim-5-04-2025-lista-aktualnych-remontow-drog-i-innych-zdarzen/ar/c1p1-21631765

  44. Obwodnica Wielunia – budowa obwodnicy Wielunia, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://obwodnicawielunia.pl/

  45. Serwis Mapowy GDDKiA - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://drogi.gddkia.gov.pl/

  46. Lista utrudnień - Serwis Mapowy GDDKiA, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://drogi.gddkia.gov.pl/informacje-drogowe/lista-utrudnien

  47. Uroczyście otworzyli po remoncie DW 486 w Działoszynie. W przebudowie odcinek Ruda - Krzeczów - INFO Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://info.wielun.pl/2023/07/13/uroczyscie-otworzyli-po-remoncie-dw-486-w-dzialoszynie-w-przebudowie-odcinek-ruda-krzeczow/

  48. Uchwala XLVI/551/22 - Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://dziennik.lodzkie.eu/WDU_E/2022/4339/akt.pdf

  49. Komunikacja - UM Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.um.wielun.pl/infrastruktura/komunikacja.html

  50. Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.zdw.lodz.pl/

  51. Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi - www.bip.lodzkie.pl - Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://bip.lodzkie.pl/departament-infrastruktury/jednostki-podlegle/item/647-zarz%C4%85d-dr%C3%B3g-wojew%C3%B3dzkich-w-%C5%82odzi

  52. Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://bip.zdw.lodz.pl/

  53. Jedna z najbardziej ruchliwych dróg wojewódzkich zostanie zamknięta. Wyznaczono objazdy - TVP3 Łódź, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://lodz.tvp.pl/45508519/jedna-z-najbardziej-ruchliwych-drog-wojewodzkich-zostanie-zamknieta-wyznaczono-objazdy

  54. Wystąpienie - Najwyższa Izba Kontroli, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/pobierz,llo~p_20_072_202008101610441597068644~id1~01,typ,kj.pdf

  55. Zarząd Dróg Wojewódzkich - Województwa Śląskiego, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://zdw.katowice.pl/

  56. Powiatowy Zarząd Dróg w Wieluniu - BIP, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.powiat-wielun.finn.pl/bipkod/012/019

  57. Śnieżna zima to wyzwanie dla drogowców. Jak sytuacja wygląda w powiecie wieluńskim? (zdjęcia) - Radio Ziemi Wieluńskiej, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.radiozw.com.pl/sniezna-zima-to-wyzwanie-dla-drogowcow-jak-sytuacja-wyglada-w-powiecie-wielunskim/

  58. Gmina Wieluń przejmie od powiatu 25 dróg. Burmistrz zaskoczony ulicą Kolejową [FOTO], otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/gmina-wielun-przejmie-od-powiatu-25-drog-burmistrz/ar/c1-7370343

  59. Remont dróg powiatowych na terenie powiatu wieluńskiego - Powiat Wieluński, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://powiat.wielun.pl/Remont_drog_powiatowych_na_terenie_powiatu_wielunskiego.html

  60. Powiat Wieluński podpisał umowę na przebudowę drogi w Popowicach - Kocham Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://kocham.wielun.pl/infrastruktura/2024/08/09/powiat-wielunski-podpisal-umowe-na-przebudowe-drogi-w-popowicach/

  61. 14,5 miliona złotych na ścieżki rowerowe w powiecie wieluńskim. Dokąd pojedziemy?, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://info.wielun.pl/2024/11/26/145-miliona-zlotych-na-sciezki-rowerowe-w-powiecie-wielunskim-dokad-pojedziemy/

  62. SPRAWOZDANIE STAROSTY WIELUŃSKIEGO z dnia 3 stycznia 2024 r. z działalności Komisji Bezpieczeństwa i Porządku za 2023 rok., otwierano: kwietnia 8, 2025, https://dziennik.lodzkie.eu/WDU_E/2024/734/oryginal/akt.pdf

  63. Sprawozdanie z dnia 2 stycznia 2023 r. - Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://dziennik.lodzkie.eu/eli/POL_WOJ_LD/2023/1081/ogl/pol/pdf

  64. Budujemy dla Was - inwestycje drogowe w Gminie Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.wielun.pl/aktualnosci/3466-inwestycje-drogowe-w-gminie-wielun-4.html

  65. BURMISTRZ WIELUNIA - bip.um.wielun - Gmina Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.bip.um.wielun.pl/res/serwisy/pliki/36457766?version=1.0

  66. Budujemy dla Was - koIejne inwestycje drogowe w gminie Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.wielun.pl/aktualnosci/2979-inwestycje-drogowe-w-gminie-wielun-3.html

  67. Studium Transportowe dla miasta Wieluń wraz z koncepcją tras rowerowych oraz projektem planu zrównoważonej mobilności miejskiej. - bip.um.wielun, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.bip.um.wielun.pl/en/bipkod/22106822

  68. Łódzkie: Będą cztery nowe obwodnice w ciągu dróg krajowych - Rynek Infrastruktury, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/drogi-i-autostrady/lodzkie-beda-cztery-nowe-obwodnice-w-ciagu-drog-krajowych-94301.html

  69. Obwodnica wielunia - artykuły | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/obwodnica-wielunia

  70. Zmiany w organizacji ruchu w Wieluniu. Zamknięcie skrzyżowania i objazdy | Kocham Wieluń: wiadomości i ciekawostki z Wielunia i okolic, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://kocham.wielun.pl/zapowiedzi/2025/02/09/zmiany-w-organizacji-ruchu-w-wieluniu-zamkniecie-skrzyzowania-i-objazdy/

  71. Ruszyła przebudowa skrzyżowania w Wieluniu – projekt za ponad 3 mln zł - Kocham Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://kocham.wielun.pl/infrastruktura/2024/11/24/ruszyla-przebudowa-skrzyzowania-w-wieluniu-projekt-za-ponad-3-mln-zl/

  72. Strefa płatnego parkowania w Wieluniu ma zostać rozszerzona. Chodzi o fragmenty ulic Krakowskie Przedmieście i Św. Barbary | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/strefa-platnego-parkowania-w-wieluniu-ma-zostac-rozszerzona/ar/c4-9293775

  73. Płatne parkingi - artykuły - Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/platne-parkingi

  74. WOSiR - Wieluński Ośrodek Sportu i Rekreacji - - Strefa Płatnego Parkowania, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://www.wosir.org/p,70,strefa-platnego-parkowania

  75. Zmiany w funkcjonowaniu Strefy Płatnego Parkowania | Kocham Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://kocham.wielun.pl/komunikaty/2023/12/27/zmiany-w-funkcjonowaniu-strefy-platnego-parkowania/

  76. Płatne parkowanie w Wieluniu do godz. 17. Strefę poszerzono o odcinek ul. Św. Barbary | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/platne-parkowanie-w-wieluniu-do-godz-17-strefe-poszerzono-o/ar/c4-9566675

  77. Wieluń: Ważna informacja dla kierowców. Zmiany w strefie płatnego parkowania, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://info.wielun.pl/2023/12/27/wielun-wazna-informacja-dla-kierowcow-zmiany-w-strefie-platnego-parkowania/

  78. Zmiany w funkcjonowaniu Strefy Płatnego Parkowania - Gmina Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.um.wielun.pl/aktualnosci/3632-zmiany-w-funkcjonowaniu-strefy-platnego-parkowania.html

  79. Parkomat w telefonie w Wieluniu - mPay płatności mobilne, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.mpay.pl/parkomat-w-telefonie-w-wieluniu/

  80. Zakaz parkowania - artykuły - Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/zakaz-parkowania

  81. Jak uniknąć korków w centrum Wielunia? - Wieluń i województwko Łódzkie, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://pszs-wielun.pl/jak-uniknac-korkow-w-centrum-wielunia.htm

  82. Mieszkańcy nie chcą, żeby kierowcy parkowali na terenach zielonych na ul. Głębokiej w Wieluniu. Gmina ustawiła tam….kamienie - Radio Ziemi Wieluńskiej, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.radiozw.com.pl/mieszkancy-nie-chca-zeby-kierowcy-parkowali-na-terenach-zielonych-na-ul-glebokiej-w-wieluniu-gmina-ustawila-tam-kamienie/

  83. Szlaki turystyczne - Parki Krajobrazowe, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://parkilodzkie.pl/spk/turystyka/szlaki-turystyczne

  84. Ziemia wieluńska i Załęczański Łuk Warty - Rowerem Po Śląsku, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://roweremposlasku.pl/ziemia-wielunska-i-zaleczanski-luk-warty/

  85. Trasy rowerowe Wieluń - ścieżki na rower - Noclegowo.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.noclegowo.pl/trasy-rowerowe/wielun/

  86. Wycieczki rowerowe do 66 km od Wielunia. Pomysły na jednodniowy wypad. Gdzie w weekend 29 - 30 marca? | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/wycieczki-rowerowe-do-66-km-od-wielunia-pomysly-na-jednodniowy-wypad-gdzie-w-weekend-29-30-marca/ar/c7p1-21831789

  87. Pętla z Olesna do Wielunia śladami drewnianych kościołów | CentrumRowerowe.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.centrumrowerowe.pl/trasy-rowerowe/trasa-rowerowa-olesna-wielun/

  88. Trasa rowerowa: Okolice Wielunia - mapa, zdjęcia, opinie - Noclegowo.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.noclegowo.pl/trasy-rowerowe/1495/okolice-wielunia

  89. Trasy na rower do 66 km od Wielunia. Pomysły na jednodniową wyprawę. Gdzie w weekend 15 - 16 marca? | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/trasy-rowerowe-do-66-km-od-wielunia-podpowiadamy-pomysly-na-wyprawe-gdzie-w-weekend-15-16-marca/ar/c7p1-21831789

  90. Nowa ścieżka rowerowa w Wieluniu. Powstała wzdłuż ulicy Wojska Polskiego | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/nowa-sciezka-rowerowa-w-wieluniu-powstala-wzdluz-ulicy/ar/c1-8724191

  91. AMBER DT.SR - Starostwo Powiatowe w Wieluniu, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.powiat-wielun.finn.pl/res/serwisy/bip-spwielun/komunikaty/_002_008_001_189216.pdf

  92. Ścieżki rowerowe w Wieluniu i okolicy. Zobacz, gdzie powstały drogi dla użytkowników dwóch kółek FOTO | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/sciezki-rowerowe-w-wieluniu-i-okolicy-zobacz-gdzie-powstaly/ar/c1-8162455

  93. Stojak na rowery, łódzkie, Kutno, Zduńska Wola, Sieradz, Łowicz, Wieluń, Opoczno, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.stojakinarowery.com.pl/stojaki-rowerowe-stojak-rowerowy-na-rowery-lodzkie-kutno-zdunska-wola-sieradz-lowicz-wielun-opoczno-c-73_129_151_161.html

  94. Stojaki na rowery, stojak rowerowy miejski - Venag, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://venag.pl/kategoria/stojaki-rowerowe/

  95. Sklep rowerowy Wieluń - Bikemia.com, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://bikemia.com/sklep-rowerowy-wielun

  96. Odbierz rower gotowy do jazdy w miejscowości Wieluń | CentrumRowerowe.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.centrumrowerowe.pl/serwisy-rowerowe/wielun/

  97. Rower na codzien – Sklep i serwis rowerowy Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, http://rowernacodzien.pl/

  98. Majdller – Rowery części akcesoria, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://majdller.pl/

  99. Rowery Miejskie - Majdller, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://majdller.pl/kategoria-produktu/rowery/rowery-miejskie/

  100. Powstanie szlak pieszo-rowerowy, łączący Wieluń z Wierzchlasem. To aż 5 km ścieżki, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://info.wielun.pl/2025/01/29/powstanie-szlak-pieszo-rowerowy-laczacy-wielun-z-wierzchlasem-to-az-5-km-sciezki/

  101. W Wieluniu działa system Red Light na skrzyżowaniu ulic 18 Stycznia, Piłsudskiego i Krakowskie Przedmieście - Radio Ziemi Wieluńskiej, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.radiozw.com.pl/w-wieluniu-dziala-system-red-light-na-skrzyzowaniu-ulic-18-stycznia-pilsudskiego-i-krakowskie-przedmiescie/

  102. 28 kamer na skrzyżowaniu w Warszawie. Kierowcy mają dwie sekundy, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://motoryzacja.interia.pl/wiadomosci/news-28-kamer-na-skrzyzowaniu-w-warszawie-kierowcy-maja-dwie-seku,nId,20356383

  103. Skrzyżowania równorzędne na wieluńskim osiedlu. Jak się sprawdzają?, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/skrzyzowania-rownorzedne-na-wielunskim-osiedlu-jak-sie/ar/c4-2192404

  104. Sekundniki na skrzyżowaniach ze światłami w Wieluniu? GDDKiA odpowiada: nie da się - INFO Wieluń, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://info.wielun.pl/2025/03/27/sekundniki-na-skrzyzowaniach-ze-swiatlami-w-wieluniu-gddkia-odpowiada-nie-da-sie/

  105. Korki Wieluń - NaviExpert Traffic, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://traffic.naviexpert.pl/korki/wielun/

  106. Godziny szczytu – co miasto to inne? | Fleet.com.pl, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://fleet.com.pl/wiadomosci/godziny-szczytu-co-miasto-to-inne

  107. [Polska] Korki | SkyscraperCity Forum, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.skyscrapercity.com/threads/polska-korki.560492/?sortby=newest

  108. Którędy nad morze? - psur.pl - Wycieczki po Polsce, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://www.psur.pl/a.aspx?id=26

  109. Gdzie występują utrudnienia w ruchu w woj. łódzkim? Stan na 3.04.2025 | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 8, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/gdzie-wystepuja-utrudnienia-w-ruchu-w-woj-lodzkim-stan-na-3-04-2025/ar/c1p1-2163176