
Pracownicy Fizyczni w Dużych Zakładach Produkcyjnych w Wieluniu: Warunki Pracy, Dojazdy i Rola Związków Zawodowych
I. Wprowadzenie: Krajobraz Przemysłowy Wielunia i Jego Siła Robocza
A. Przegląd Sektora Produkcyjnego Wielunia
Wieluń,miasto położone w województwie łódzkim, stanowi istotny ośrodek
przemysłowy, szczególnie w sektorze produkcyjnym. Gospodarka miasta
w dużej mierze opiera się na działalności dużych zakładów,
które generują znaczną część lokalnego zatrudnienia. Wśród
kluczowych graczy na wieluńskim rynku pracy wyróżniają się
przede wszystkim dwie firmy: Wielton S.A. oraz KORONA S.A. (obecnie
część Gala Kerzen).1
Wielton S.A. jest nie tylko największym w Polsce, ale również
trzecim w Europie producentem naczep i przyczep 2,
co czyni go jednym z dziesięciu największych globalnych graczy w
tej branży.2
Skala działalności firmy jest imponująca – w 2022 roku Grupa
Wielton osiągnęła rekordowe przychody na poziomie 3,44 mld zł,
sprzedając ponad 23 tysiące pojazdów.3
W samych zakładach w Wieluniu zatrudnienie znajduje około 2000
osób, co stanowi znaczącą część lokalnego rynku pracy, podczas
gdy cała grupa zatrudnia ponad 3600 pracowników.3
Drugim filarem przemysłowym Wielunia jest KORONA S.A., największy
producent świec zapachowych w Europie.1
Firma, znana z nowoczesności, została przejęta przez niemiecką
grupę Gala Kerzen, co dodatkowo podkreśla jej znaczenie na rynku,
jednocześnie pozostając kluczowym pracodawcą w regionie.1
Dominacja tych kilku dużych podmiotów, z Wieltonem na czele, w
sposób zasadniczy kształtuje lokalny rynek pracy dla pracowników
fizycznych i wpływa na warunki zatrudnienia oraz ogólną kondycję
ekonomiczną miasta.
B. Znaczenie Pracowników Fizycznych
Gospodarka Wielunia jest silnie uzależniona od swojej siły roboczej, w
przeważającej mierze składającej się z pracowników fizycznych
zatrudnionych w wymienionych wyżej dużych zakładach produkcyjnych.
To właśnie ich praca stanowi fundament działalności tych
przedsiębiorstw i napędza lokalny rozwój gospodarczy. Zrozumienie
warunków ich pracy, codziennych wyzwań związanych z dojazdami oraz
poziomu reprezentacji pracowniczej jest kluczowe dla pełnego obrazu
społeczno-ekonomicznej tkanki Wielunia. Analiza tych aspektów
pozwala nie tylko ocenić jakość życia tej istotnej grupy
zawodowej, ale również zidentyfikować potencjalne obszary
wymagające uwagi ze strony pracodawców, władz lokalnych czy
organizacji pracowniczych.
C. Cele i Struktura Raportu
Niniejszy raport ma na celu przedstawienie szczegółowej analizy sytuacji
pracowników fizycznych zatrudnionych w dużych zakładach
produkcyjnych w Wieluniu. Skupia się on na trzech kluczowych
obszarach:
-
Warunkach pracy,
obejmujących wynagrodzenia, świadczenia, bezpieczeństwo i higienę
pracy (BHP), środowisko pracy, obciążenie pracą oraz atmosferę
panującą w zakładach. -
Dojazdach do pracy,
analizując dostępne środki transportu, w tym komunikację
publiczną, oraz potencjalne trudności komunikacyjne napotykane
przez pracowników. -
Obecności i roli lokalnych związków zawodowych,
badając ich aktywność w reprezentowaniu interesów pracowników
fizycznych w największych fabrykach miasta.
Raport został podzielony na sekcje odpowiadające tym trzem obszarom
tematycznym, a jego zwieńczeniem jest synteza kluczowych wniosków
oraz sformułowanie potencjalnych implikacji i rekomendacji dla
zainteresowanych stron. Analiza opiera się na dostępnych danych, w
tym publicznych rejestrach, informacjach firmowych, przepisach prawa
pracy oraz, w miarę dostępności, na opiniach pracowników i
doniesieniach medialnych dotyczących lokalnego rynku pracy.
II. Warunki Pracy w Głównych Zakładach Produkcyjnych Wielunia
A. Wynagrodzenia, Świadczenia i Środowisko Pracy
Warunki zatrudnienia w dużych zakładach produkcyjnych Wielunia prezentują
zróżnicowany obraz, często zależny od konkretnego pracodawcy i
stanowiska. Analiza dostępnych opinii pracowników wskazuje na
istnienie zarówno pozytywnych aspektów, jak i znaczących obszarów
budzących niezadowolenie.
Wielton S.A.:
Jako największy pracodawca w mieście 3,
Wielton generuje wiele opinii. Z jednej strony, pojawiają się głosy
wskazujące na możliwość rozwoju zawodowego, uczestnictwa w
szkoleniach oraz potencjalnie atrakcyjne zarobki, szczególnie w
powiązaniu z systemem premiowym (choć część tych opinii może
dotyczyć stanowisk innych niż typowo produkcyjne, np. handlowych).5
Firma podkreśla również swoje oczekiwania co do umiejętności
pracowników, np. w zakresie obsługi pakietu MS Office czy
znajomości języków obcych na niektórych stanowiskach.6
Z drugiej strony, liczne opinie wskazują na problemy. Często
podnoszoną kwestią jest poziom wynagrodzenia zasadniczego, które
według niektórych relacji oscyluje wokół płacy minimalnej, bez
adekwatnego premiowania doświadczenia czy stażu pracy.7
Pracownicy skarżą się na brak docenienia, problemy z komunikacją
ze strony przełożonych, niesprawiedliwe zasady przyznawania
podwyżek i premii oraz ogólnie stresującą atmosferę.7
Pojawiają się porównania do zarobków w innych lokalnych firmach
(np. Langendorf, również powiązany z Wieltonem), gdzie
wynagrodzenia mają być wyższe.7
Ten rozdźwięk między rynkowym sukcesem firmy, jej rekordowymi
przychodami i pozycją lidera 3,
a percepcją części załogi dotyczącą warunków płacowych i
atmosfery pracy, może wskazywać na potencjalne problemy w
zarządzaniu zasobami ludzkimi i komunikacji wewnętrznej. Taka
sytuacja może prowadzić do obniżenia morale, zwiększonej rotacji
pracowników i trudności w utrzymaniu doświadczonej kadry.
Korona Candles S.A. (Gala Poland Sp. z o.o.):
Opinie dotyczące tego drugiego dużego pracodawcy 1
również są podzielone, ale często wskazują na istotne wyzwania.
Pozytywnie oceniana jest terminowość wypłat wynagrodzeń oraz, w
niektórych przypadkach, początkowe doświadczenia w firmie i
relacje ze współpracownikami.9
Jednakże, pojawiają się poważne zarzuty dotyczące stylu
zarządzania, określanego jako „rodem z lat 90.”, braku
szacunku do pracowników, stosowania presji i wyzysku („wyciskanie
soków”).9
Niektóre opinie wspominają nawet o mobbingu i wszechobecnej
nieufności oraz donosicielstwie („każdy każdego kabluje”).9
Krytykowane jest również podejście działu HR, określane jako
„zmanierowane”.9
Te negatywne relacje sugerują istnienie głębszych problemów
kulturowych i zarządczych w organizacji. Środowisko pracy opisywane
jako pełne dwulicowości i „podkopywania dołków” 9
może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne pracowników, ich
zaangażowanie i długoterminową lojalność wobec firmy, nawet
jeśli podstawowe warunki, jak terminowość wypłat, są spełnione.
Ogólne Środowisko Pracy:
Wspólnym mianownikiem dla wielu pracowników fizycznych w dużych
zakładach jest praca w systemie zmianowym, w tym często w systemie
czterobrygadowym („czterobrygadówka”), co ma bezpośredni
wpływ na rytm życia i możliwość godzenia pracy z obowiązkami
rodzinnymi.7
Charakter pracy w przemyśle wiąże się również z inherentnym
obciążeniem fizycznym i potencjalnie monotonnym charakterem zadań.
B. Bezpieczeństwo i Higiena Pracy (BHP)
Kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy są fundamentalne, szczególnie w
środowisku produkcyjnym, gdzie pracownicy fizyczni narażeni są na
różnorodne ryzyka. Polskie prawo pracy nakłada na pracodawców
szereg obowiązków w tym zakresie.
Ramy Prawne:
Zgodnie z Konstytucją RP (art. 66) każdy ma prawo do bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy.12
Szczegółowe regulacje zawiera Kodeks pracy (KP), zwłaszcza w
Dziale X. Artykuł 207 KP stanowi, że to pracodawca ponosi pełną
odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy.14
Do jego podstawowych obowiązków należy m.in. organizowanie pracy w
sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki, ochrona
zdrowia i życia pracowników przy wykorzystaniu osiągnięć nauki i
techniki, zapewnienie przestrzegania przepisów i zasad BHP,
reagowanie na potrzeby w zakresie BHP, informowanie pracowników o
ryzyku zawodowym, przeprowadzanie szkoleń oraz dostarczanie środków
ochrony indywidualnej i zbiorowej.12
Koszty działań związanych z BHP nie mogą obciążać
pracowników.14
Pracownicy z kolei są zobowiązani do znajomości i przestrzegania
przepisów BHP, udziału w szkoleniach, używania środków ochrony,
dbania o stan maszyn i porządek oraz zgłaszania zagrożeń.12
Mają również prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, jeśli
warunki stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia lub
zdrowia.13
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów BHP sprawuje m.in. Państwowa
Inspekcja Pracy (PIP), która może nakładać sankcje na pracodawców
łamiących przepisy.13
Zgłoszone Incydenty i Obawy:
Pomimo istniejących regulacji prawnych, w zakładach produkcyjnych w
Wieluniu i jego bezpośrednich okolicach dochodziło do poważnych, a
nawet śmiertelnych wypadków przy pracy. Szczególnie niepokojące
są zdarzenia odnotowane w firmie Wielton. W lutym 2025 roku doszło
tam do tragicznego wypadku, w którym zginął 51-letni pracownik.16
Wcześniej, w listopadzie 2019 roku, 44-letni pracownik tej samej
firmy doznał poważnych obrażeń ciała, przygnieciony przez tylną
klapę wywrotki.18
Również w sierpniu 2024 roku doszło do śmiertelnego wypadku w
zakładzie produkcyjnym w Ostrówku koło Wielunia, gdzie 64-letni
pracownik został przygnieciony przez maszynę podczas jej montażu.19
Powtarzający się motyw przygniecenia przez ciężkie elementy
maszyn lub pojazdów wskazuje na potencjalne obszary wysokiego ryzyka
w procesach produkcyjnych i montażowych.
Tabela:
Zestawienie Zgłoszonych Poważnych Wypadków przy Pracy w Wieluniu i
Okolicach (2019-2025)
Data |
Lokalizacja |
Krótki |
Skutek |
Źródło |
Listopad |
Wielton |
Przygniecenie |
Poważne |
18 |
Sierpień |
Zakład |
Przygniecenie |
Śmierć |
19 |
Luty |
Wielton |
Wypadek |
Śmierć |
16 |
Uwaga:
Tabela przedstawia jedynie wypadki opisane w dostępnych materiałach
źródłowych i może nie być wyczerpująca.
Występowanie
tak poważnych zdarzeń, w tym śmiertelnych, w dużych,
zorganizowanych zakładach pracy, które formalnie powinny spełniać
wysokie standardy BHP, rodzi pytania o rzeczywistą kulturę
bezpieczeństwa na poziomie operacyjnym. Może to sugerować
istnienie luki między formalnymi procedurami a codzienną praktyką
na hali produkcyjnej. Presja produkcyjna, niedostateczne egzekwowanie
zasad, braki w szkoleniach lub nadzorze, czy też oszczędności
kosztem bezpieczeństwa mogą być potencjalnymi czynnikami
przyczyniającymi się do tych tragicznych incydentów. Wskazuje to
na konieczność ciągłego monitorowania i doskonalenia systemów
zarządzania BHP, wykraczającego poza samą zgodność z przepisami.
C. Obciążenie Pracą, Godziny Pracy i Możliwości Rozwoju
Praca w dużych zakładach produkcyjnych często wiąże się ze
specyficznym reżimem czasowym i obciążeniem. System zmianowy, w
tym wspomniana „czterobrygadówka” w Wieltonie 7,
jest powszechną praktyką, która pozwala na ciągłość produkcji,
ale jednocześnie może utrudniać pracownikom utrzymanie równowagi
między życiem zawodowym a prywatnym i prowadzić do problemów
zdrowotnych związanych z nieregularnym trybem życia.
Opinie pracowników wskazują również na znaczące obciążenie pracą i
poziom stresu.5
Kwestia możliwości rozwoju zawodowego w wieluńskich zakładach jest
postrzegana niejednoznacznie. W niektórych opiniach dotyczących
Wieltonu pojawiają się pozytywne wzmianki o szkoleniach i
zdobywaniu doświadczenia.5
Jednak inne głosy sugerują, że rozwój może być ograniczony lub
uzależniony od koneksji 7,
a doświadczenie i długi staż pracy nie zawsze przekładają się
na lepsze traktowanie czy wynagrodzenie.7
W przypadku Korona Candles, opinie sugerują, że firma może być
dobrym miejscem na zdobycie pierwszego doświadczenia zawodowego, ale
długoterminowe perspektywy rozwoju mogą być ograniczone.9
Brak systemowego doceniania doświadczenia i lojalności może
prowadzić do frustracji i zniechęcać pracowników do
długoterminowego wiązania się z firmą.
III. Wzorce Dojazdów i Wyzwania Komunikacyjne dla Pracowników Fabryk
Codzienne dotarcie do miejsca pracy stanowi istotny element życia zawodowego
pracowników fizycznych, wpływając na ich czas, koszty i ogólne
samopoczucie. W kontekście Wielunia, gdzie duża część siły
roboczej zatrudniona jest w rozległych zakładach produkcyjnych,
kwestia dojazdów nabiera szczególnego znaczenia.
A. Lokalizacja Fabryk i Infrastruktura Transportowa
Główne zakłady produkcyjne Wielunia, takie jak Wielton S.A. zlokalizowany
przy ul. Rymarkiewicza 20,
czy tereny po byłej Cukrowni „Wieluń” w dzielnicy
Niedzielsko 21,
znajdują się w różnych częściach miasta i jego obrzeżach. Inne
obszary przemysłowe koncentrują się np. w rejonie ul. Fabrycznej 22
czy potencjalnie w przyszłości przy węźle Jodłowiec, gdzie
planowana jest inwestycja logistyczna Dino.23
Wieluń posiada sieć dróg krajowych i lokalnych oraz linię
kolejową nr 181 Herby Nowe – Oleśnica, przebiegającą przez
miasto 24, co tworzy ogólne ramy dla systemu transportowego regionu. Planowane
są również inwestycje infrastrukturalne, takie jak budowa tunelu
kolejowego pod Łodzią, mające usprawnić komunikację w skali
regionu 26, czy modernizacja i elektryfikacja linii kolejowej w kierunku
Wieruszowa i Wrocławia, co mogłoby potencjalnie otworzyć nowe
możliwości dojazdu pociągiem.25
B. Analiza Transportu Publicznego (PKS Wieluń i Komunikacja Miejska)
Podstawowym środkiem transportu publicznego dla mieszkańców regionu
wieluńskiego jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej (PKS) w
Wieluniu.27
PKS obsługuje liczne trasy łączące Wieluń z okolicznymi
miejscowościami, takimi jak Osjaków, Konopnica, Widawa, a także
dalszymi miastami jak Łódź czy Warszawa.27
Dostępne rozkłady jazdy (np. na trasie do Łodzi przez liczne wsie
30) pokazują zasięg sieci PKS. Jednakże, analiza adekwatności tej
oferty dla pracowników fizycznych dużych zakładów napotyka na
ograniczenia. Brakuje szczegółowych danych na temat dopasowania
rozkładów jazdy PKS do typowych godzin rozpoczęcia i zakończenia
pracy zmianowej w fabrykach (np. 6:00, 14:00, 22:00). Regionalne
połączenia autobusowe często charakteryzują się ograniczoną
liczbą kursów we wczesnych godzinach porannych i późnych
wieczornych, co może stanowić barierę dla pracowników zmianowych.
W samym Wieluniu funkcjonuje bezpłatna komunikacja miejska 32,
co jest udogodnieniem dla mieszkańców miasta. Jednak jej zasięg i
trasy mogą nie obejmować wszystkich lokalizacji dużych zakładów
pracy lub nie być optymalne dla pracowników dojeżdżających spoza
Wielunia. Toczyła się nawet debata na temat potencjalnego
rozszerzenia bezpłatnej komunikacji na linie podmiejskie, co
uwypukliło istniejące dysproporcje i koszty ponoszone przez
mieszkańców okolicznych sołectw, którzy muszą płacić za bilety
miesięczne PKS, podczas gdy mieszkańcy niektórych podwieluńskich
miejscowości (np. Ruda, Olewin) mogli korzystać z darmowych
przejazdów.33
Ta sytuacja sugeruje, że system transportu publicznego może nie w
pełni odpowiadać potrzebom znacznej części siły roboczej
regionu, zmuszając ją do poszukiwania alternatywnych, często
droższych, form dojazdu.
C. Problemy Komunikacyjne: Korki i Parkowanie
Ograniczenia transportu publicznego, zwłaszcza dla pracowników zmianowych,
prawdopodobnie prowadzą do zwiększonego wykorzystania prywatnych
samochodów jako podstawowego środka dojazdu do pracy. To z kolei
przyczynia się do problemów komunikacyjnych w samym Wieluniu.
Doniesienia medialne i analizy wskazują na występowanie zatorów
drogowych („korków”) w mieście, szczególnie w centrum i
na kluczowych arteriach komunikacyjnych, np. na osi
północ-południe.34
Problemy te były w przeszłości potęgowane przez ruch pojazdów
ciężarowych (tirów) wykorzystujących ulice miejskie jako skróty
oraz przez spory kompetencyjne między zarządcami dróg (gminą,
województwem, GDDKiA) dotyczące organizacji ruchu i remontów.34
Zwiększony ruch samochodowy generuje również problemy z parkowaniem. W centrum
Wielunia funkcjonuje Strefa Płatnego Parkowania (SPP).24
Zasady jej funkcjonowania, w tym godziny obowiązywania opłat i ich
wysokość, ulegały zmianom na przestrzeni lat. Przykładowo, na
początku 2021 roku skrócono godziny płatnego postoju do 14:00
(wcześniej do 17:00), argumentując to chęcią wsparcia handlu w
centrum miasta.40
Jednak później, jak wynika z informacji z początku 2024 roku,
powrócono do pobierania opłat w godzinach 9:00 – 17:00, a strefę
rozszerzono o fragment ul. Św. Barbary.37
Opłaty za parkowanie (np. 1,50 zł za pierwszą godzinę, 100 zł za
abonament miesięczny 37) stanowią dodatkowy koszt dla dojeżdżających samochodem.
Mieszkańcy zgłaszali również problemy z nieprawidłowym
parkowaniem za pośrednictwem Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa
(KMZB), co świadczy o powszechności tego zjawiska.42
Pojawiały się także petycje mieszkańców centrum dotyczące np.
montażu progów zwalniających, co sugeruje problemy z nadmierną
prędkością i bezpieczeństwem ruchu.44
Współzależność tych czynników – potencjalnych niedostatków transportu
publicznego dla pracowników zmianowych, wzmożonego ruchu
samochodowego prowadzącego do korków, oraz ograniczonej dostępności
i kosztów parkowania – tworzy złożony obraz wyzwań
komunikacyjnych. Pracownicy fizyczni, zwłaszcza ci dojeżdżający
spoza Wielunia, ponoszą nie tylko koszty finansowe (paliwo, bilety
PKS, opłaty parkingowe), ale również tracą czas na dojazdy w
potencjalnie utrudnionych warunkach. Realizowane i planowane
inwestycje infrastrukturalne, takie jak remonty dróg powiatowych 45
czy potencjalna budowa Trasy Śródmiejskiej 35,
mają na celu poprawę sytuacji, jednak ich efekty będą widoczne
dopiero w dłuższej perspektywie, a same prace mogą generować
tymczasowe utrudnienia. Wskazuje to na potrzebę systemowego
podejścia do planowania transportu, uwzględniającego specyficzne
potrzeby dużej grupy pracowników przemysłowych, stanowiących
kręgosłup lokalnej gospodarki.
IV. Rola i Obecność Związków Zawodowych
Związki zawodowe odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu relacji między
pracodawcami a pracownikami, reprezentując interesy tych drugich w
zakresie warunków pracy, płacy, bezpieczeństwa i innych istotnych
kwestii. Ich obecność i aktywność w dużych zakładach
produkcyjnych mogą mieć znaczący wpływ na sytuację pracowników
fizycznych.
A. Krajobraz Związkowy w Wieluniu
Na poziomie lokalnym w Wieluniu potwierdzona jest obecność
Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”.
Związek ten posiada swoje biuro terenowe (Podregion Wieluń)
mieszczące się przy ul. Palestranckiej 5.47
Stanowi to formalny punkt kontaktowy i administracyjny dla członków
związku w regionie. Ogólnopolskie Porozumienie Związków
Zawodowych (OPZZ) jest drugą główną centralą związkową w
Polsce 48, jednak dostępne materiały nie dostarczają informacji o jego
strukturach terenowych w Wieluniu ani o jego działalności w
lokalnych zakładach pracy. Ogólna misja związków zawodowych w
Polsce obejmuje reprezentowanie pracowników, prowadzenie dialogu
społecznego, negocjowanie układów zbiorowych pracy oraz dbanie o
przestrzeganie praw pracowniczych.48
W kontekście regionalnym, Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego
(WRDS) w Łodzi stanowi platformę dla takiego dialogu z udziałem
przedstawicieli związków, pracodawców i administracji.50
B. Aktywność Związkowa w Głównych Fabrykach
Analiza dostępnych materiałów źródłowych ujawnia znaczący brak informacji
na temat istnienia i działalności konkretnych komisji zakładowych
(podstawowych jednostek organizacyjnych związku w danym zakładzie
pracy) NSZZ „Solidarność”, OPZZ czy innych związków
zawodowych w największych wieluńskich fabrykach, takich jak Wielton
S.A., Korona Candles S.A. . Chociaż istnieją przykłady
funkcjonowania komisji zakładowych Solidarności w innych firmach i
lokalizacjach (np. Bridgestone Poznań 51,
OSM Piotrków Kujawski 52),
brakuje jakichkolwiek wzmianek o podobnych strukturach w kluczowych
zakładach Wielunia w analizowanych źródłach.
Co istotne, w licznych opiniach pracowników dotyczących warunków
pracy, płacy czy bezpieczeństwa w tych zakładach 5,
a także w doniesieniach medialnych o poważnych wypadkach przy pracy
16, nie pojawiają się informacje o interwencjach, negocjacjach czy
jakiejkolwiek formie zaangażowania ze strony związków zawodowych
działających wewnątrz tych firm. Ta cisza informacyjna jest
zastanawiająca, biorąc pod uwagę skalę zatrudnienia w tych
zakładach oraz zgłaszane przez pracowników problemy. Może to
sugerować, że obecność związków zawodowych na poziomie
zakładowym jest słaba, nieaktywna, lub wręcz nieistniejąca.
Alternatywnie, działalność związkowa może być prowadzona w
sposób mało widoczny na zewnątrz lub nie być odnotowywana w
dostępnych publicznie źródłach. Niezależnie od przyczyny, ten
brak widocznej aktywności związkowej w miejscach, gdzie pracuje
znaczna część siły roboczej miasta i gdzie pojawiają się
sygnały o problemach pracowniczych, jest istotnym spostrzeżeniem.
C. Potencjalny Wpływ i Reprezentacja Pracowników
Słaba lub nieistniejąca reprezentacja związkowa na poziomie zakładu
pracy może mieć istotne konsekwencje dla pracowników fizycznych. W
sytuacji braku silnego, zbiorowego głosu, poszczególni pracownicy
mogą być zdani wyłącznie na indywidualne negocjacje warunków
zatrudnienia lub samodzielne zgłaszanie problemów, w tym
dotyczących bezpieczeństwa. Taka pozycja jest z natury słabsza w
relacji z dużym pracodawcą.
Teoretycznie, aktywne związki zawodowe mogłyby odgrywać ważną rolę w
adresowaniu problemów sygnalizowanych w opiniach pracowników –
negocjować bardziej sprawiedliwe systemy wynagrodzeń i premiowania,
dążyć do poprawy atmosfery pracy poprzez dialog z zarządem, a
przede wszystkim wzmacniać nadzór nad przestrzeganiem przepisów
BHP i domagać się inwestycji w bezpieczeństwo, szczególnie w
kontekście odnotowanych wypadków. Brak widocznej presji ze strony
zorganizowanej siły roboczej może osłabiać motywację pracodawców
do wprowadzania zmian wykraczających poza minimalne wymogi prawne
lub reagowania na postulaty pracownicze w sposób systemowy.
V. Synteza: Wyzwania i Perspektywy dla Pracowników Fizycznych w
Wieluniu
Analiza sytuacji pracowników fizycznych w dużych zakładach produkcyjnych
Wielunia ukazuje złożony obraz, w którym dominująca rola kilku
kluczowych pracodawców kształtuje lokalny rynek pracy, stwarzając
zarówno możliwości zatrudnienia, jak i generując specyficzne
wyzwania.
A. Podsumowanie Kluczowych Ustaleń
-
Dominacja Dużych Graczy:
Wieluński sektor produkcyjny jest zdominowany przez duże firmy,
takie jak Wielton S.A. i Korona Candles S.A., które są głównymi
pracodawcami dla siły roboczej miasta.1 -
Zróżnicowane Warunki Pracy:
Obraz warunków pracy jest niejednoznaczny. Z jednej strony firmy
odnoszą sukcesy rynkowe 3,
a pracownicy mogą liczyć na terminowe wypłaty 9
i w niektórych przypadkach możliwości rozwoju.5
Z drugiej strony, pojawiają się liczne sygnały o niskich płacach
zasadniczych, problemach z systemami premiowymi, stresującym
środowisku pracy, potencjalnych problemach w zarządzaniu i
komunikacji.7 -
Poważne Obawy o Bezpieczeństwo:
Odnotowane poważne i śmiertelne wypadki przy pracy, zwłaszcza w
firmie Wielton 16
oraz w zakładzie w Ostrówku 19,
wskazują na istotne ryzyka i potencjalne luki w praktycznym
wdrażaniu zasad BHP, pomimo obowiązujących przepisów.12 -
Wyzwania Komunikacyjne:
Dojazd do pracy stanowi wyzwanie, szczególnie dla pracowników
zmianowych i osób spoza Wielunia. Potencjalna nieadekwatność
rozkładów jazdy transportu publicznego (PKS) 27
w połączeniu z korkami 34
i kosztami parkowania w centrum (SPP) 37
zwiększa obciążenie czasowe i finansowe pracowników. -
Niska Widoczność Związków Zawodowych:
Pomimo formalnej obecności NSZZ „Solidarność” w
Wieluniu 47,
brakuje dowodów na aktywną działalność komisji zakładowych w
największych fabrykach, co może ograniczać możliwości zbiorowej
reprezentacji pracowników [Insight 6].
B. Wzajemne Powiązania Czynników
Analizowane czynniki – warunki pracy, dojazdy i reprezentacja związkowa – są
ze sobą ściśle powiązane. Trudne warunki pracy, niskie
wynagrodzenia czy obawy o bezpieczeństwo mogą być dodatkowo
obciążające, gdy pracownik musi codziennie pokonywać długą lub
kosztowną trasę do pracy w niesprzyjających warunkach
komunikacyjnych. Na przykład, pracownik zarabiający płacę
minimalną 7może odczuwać koszt biletu PKS 33
lub opłaty za parking 37 jako znaczące obciążenie budżetu domowego. Jednocześnie, brak
silnej, widocznej reprezentacji związkowej na poziomie zakładu może
utrudniać pracownikom skuteczne adresowanie tych połączonych
wyzwań poprzez zbiorowe negocjacje czy interwencje w sprawach
bezpieczeństwa. Ta kombinacja czynników może prowadzić do
poczucia bezsilności i zwiększać podatność pracowników na
prekaryzację warunków zatrudnienia, szczególnie w sytuacji dużej
zależności od kilku dominujących pracodawców.
C. Kontrastujące Perspektywy
Wyraźnie rysuje się kontrast między oficjalnym wizerunkiem firm,
podkreślających swoje sukcesy rynkowe, pozycję liderów i
inwestycje 1, a doświadczeniami i percepcją części pracowników, wyrażanymi w
anonimowych opiniach online oraz tragicznymi doniesieniami o
wypadkach.5
Ten rozdźwięk wskazuje na potencjalne problemy w komunikacji
wewnętrznej, zarządzaniu oczekiwaniami oraz budowaniu kultury
organizacyjnej opartej na wzajemnym szacunku i partnerstwie.
D. Implikacje i Rekomendacje
Analiza sytuacji pracowników fizycznych w dużych zakładach produkcyjnych
Wielunia prowadzi do sformułowania następujących rekomendacji dla
kluczowych interesariuszy:
-
Dla Pracodawców (Wielton, Korona Candles i inni):
-
-
Priorytet dla BHP:
Wzmocnienie kultury bezpieczeństwa wykraczające poza formalną
zgodność z przepisami, poprzez inwestycje w szkolenia, nadzór,
nowoczesny sprzęt i otwartą komunikację na temat ryzyka. Analiza
przyczynowa zaistniałych wypadków powinna prowadzić do wdrożenia
konkretnych środków zapobiegawczych. -
Poprawa Komunikacji i Wynagrodzeń:
Zwiększenie transparentności w zakresie systemów wynagrodzeń i
premiowania. Rozważenie mechanizmów bardziej adekwatnie
wynagradzających doświadczenie i zaangażowanie pracowników, co
mogłoby zmniejszyć rotację. -
Rozwój Kadr Zarządzających:
Inwestycje w szkolenia dla kadry kierowniczej średniego i niższego
szczebla w zakresie komunikacji, zarządzania zespołem i budowania
pozytywnych relacji z pracownikami. -
Dialog Społeczny:
Rozważenie nawiązania lub wzmocnienia dialogu z przedstawicielami
pracowników (jeśli istnieją) lub bezpośrednio z załogą w celu
wspólnego rozwiązywania problemów i poprawy warunków pracy.
-
-
Dla Władz Lokalnych (Gmina Wieluń, Powiat Wieluński):
-
-
Analiza i Optymalizacja Transportu:
Przeprowadzenie szczegółowej analizy potrzeb komunikacyjnych
pracowników zakładów produkcyjnych, zwłaszcza w kontekście
pracy zmianowej. Rozważenie optymalizacji rozkładów jazdy i tras
transportu publicznego (PKS, komunikacja miejska) lub wspieranie
alternatywnych rozwiązań (np. transport pracowniczy). -
Infrastruktura Drogowa i Parkingowa:
Kontynuacja inwestycji w infrastrukturę drogową w celu
zmniejszenia kongestii 35,
przy jednoczesnym monitorowaniu wpływu polityki parkingowej (SPP)
37 na dostępność miejsc i koszty ponoszone przez pracowników.
Koordynacja działań między różnymi zarządcami dróg.34 -
Monitoring Rynku Pracy:
Regularne monitorowanie warunków pracy i bezpieczeństwa w
największych zakładach, np. poprzez współpracę z PIP i analizę
danych (w tym z KMZB 42).
-
-
Dla Związków Zawodowych (NSZZ „Solidarność” i inne):
-
-
Zwiększenie Widoczności i Aktywności:
Podjęcie działań w celu zwiększenia obecności i aktywności w
największych zakładach produkcyjnych Wielunia, jeśli
reprezentacja jest obecnie słaba. -
Wsparcie dla Pracowników:
Oferowanie wsparcia pracownikom napotykającym problemy w miejscu
pracy, w tym w zakresie bezpieczeństwa, wynagrodzeń czy warunków
zatrudnienia. -
Działania Organizacyjne:
Rozważenie kampanii informacyjnych i organizacyjnych skierowanych
do pracowników fizycznych w celu budowania świadomości praw
pracowniczych i korzyści płynących z przynależności
związkowej.
-
Perspektywy:
Przyszłość pracowników fizycznych w Wieluniu zależy od zdolności
do zrównoważenia rozwoju gospodarczego z dbałością o godne i
bezpieczne warunki pracy. Wymaga to partnerskiego podejścia i
współpracy między pracodawcami, władzami lokalnymi oraz samymi
pracownikami i ich reprezentantami. Tylko poprzez wspólne działania
możliwe będzie stworzenie środowiska pracy, które będzie nie
tylko produktywne, ale również sprawiedliwe i bezpieczne dla tych,
którzy stanowią fundament przemysłowej siły Wielunia.
Cytowane prace
-
Gospodarka
– UM Wieluń, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.wielun.pl/o-gminie/gospodarka.html -
Wielton
buduje nowy zakład! – Blog Wielton, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielton.com.pl/blog/pl/wielton-buduje-nowy-zaklad/ -
Rekordowe
wyniki Grupy Wielton. Firma stała się wiceliderem polskiego rynku
| Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/rekordowe-wyniki-grupy-wielton-firma-stala-sie-wiceliderem/ar/c3-9227543 -
Wieluńska
Korona sprzedana. Potentat rynku świec w rękach niemieckiej grupy
| Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/wielunska-korona-sprzedana-potentat-rynku-swiec-w-rekach/ar/c3-4626667 -
Wielton
Opinie o pracy – Poznaj opinie zanim rozpoczniesz pracę w Wielton –
Absolvent.pl, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.absolvent.pl/pracodawcy/profil-wielton/opinie -
Aktualne
oferty pracy – Kariera w Grupie Wielton, otwierano: kwietnia 29,
2025, https://wieltongroup.com/kariera/oferty-pracy/ -
Opinie
WIELTON S.A. Wieluń – GoWork.pl, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.gowork.pl/opinie_czytaj,13998 -
Pytania
do firmy WIELTON S.A. Wieluń – GoWork.pl, otwierano: kwietnia 29,
2025, https://www.gowork.pl/wielton-s.a.,13998/pytania/7 -
Opinie
Korona Candles S.A. Wieluń – GoWork.pl, otwierano: kwietnia 29,
2025, https://www.gowork.pl/opinie_czytaj,10522 -
Opinie
50 Ofert pracy na ewielun.pl
kwietnia 29, 2025, https://www.ewielun.pl/ponad-50-ofert-pracy-w-wieluniu-i-okolicach-znajdz-swoja-szanse/ -
Praca
E-Wieluń praca
https://www.ewielun.pl/category/ogloszenia/praca/ -
BHP
w miejscu pracy – znaczenie, zasady i obowiązki pracodawcy –
Praca – Asistwork, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://praca.asistwork.pl/blog/prawo-pracy/bhp-w-miejscu-pracy-znaczenie-zasady-oraz-obowiazki-pracodawcow-i-pracownikow -
Prawo
do higienicznych warunków pracy – 360 Kadry i płace, otwierano:
kwietnia 29, 2025,
https://www.360kadryiplace.pl/prawo-do-higienicznych-warunkow-pracy/ -
[Podstawowe
obowiązki pracodawcy w zakresie BHP] – Art. 207. – Kodeks pracy. –
Dz.U.2025.277 t.j. – LEX, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/art-207 -
Bezpieczeństwo
i higiena pracy – Dział 10 – Kodeks pracy. – Dz.U.2025.277 t.j. –
ustawy, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/dz-10 -
Śmiertelny
wypadek w zakładzie w Wieluniu. Nie żyje 51-letni pracownik – Łódź
– Onet, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.onet.pl/informacje/onetlodz/smiertelny-wypadek-w-zakladzie-w-wieluniu-nie-zyje-51-letni-pracownik/rm6b149,79cfc278 -
Tragiczny
wypadek w zakładzie produkcyjnym. Nie żyje 51-latek – TVP3 Łódź,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://lodz.tvp.pl/85026353/tragiczny-wypadek-w-zakladzie-produkcyjnym-nie-zyje-51-latek -
44-letni
pracownik firmy Wielton w wyniku wypadku doznał obrażeń ciała.
Przewieziono go do szpitala | Kocham Wieluń, otwierano: kwietnia
29, 2025,
https://kocham.wielun.pl/sluzby/2019/11/21/44-letni-pracownik-wieltonu-w-wyniku-wypadku-doznal-obrazen-ciala-przewieziono-go-do-szpitala-w-lodzi/ -
Śmiertelny
wypadek w zakładzie pod Wieluniem. Pracownik przygnieciony przez
maszynę – TVP3 Łódź, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://lodz.tvp.pl/79799816/smiertelny-wypadek-w-zakladzie-pod-wieluniem-pracownik-przygnieciony-przez-maszyne -
Kontakt
| Wielton S.A., otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielton.com.pl/kontakt/ -
Cukrownia
– Przemysłowy Wieluń, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://przemyslowy.wielun.pl/cukrownia/ -
Wielton
zbudował kolejny zakład produkcyjny w Wieluniu. Zobaczcie, jak się
prezentuje | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/wielton-zbudowal-kolejny-zaklad-produkcyjny-w-wieluniu/ar/c3-9528833 -
Dino
chce kupić od gminy Wieluń grunt pod potężną inwestycję. Ile
chce zapłacić?, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.wiadomoscihandlowe.pl/logistyka-dla-handlu/magazyny/dino-kupuje-od-gminy-wielun-grunt-pod-potezna-inwestycje-ile-zaplaci-za-dzialke-i-co-na-niej-powstanie-2508413 -
Wieluń
– Wikipedia, wolna encyklopedia, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielu%C5%84 -
Narzekają
na wykluczenie komunikacyjne. Nie mogą pociągiem dojechać do
Łodzi – TVP3 Łódź, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://lodz.tvp.pl/85298367/narzekaja-na-wykluczenie-komunikacyjne-nie-moga-pociagiem-dojechac-do-lodzi -
Dariusz
Klimczak – POSEŁ NA SEJM RP STRONA BIURA POSELSKIEGO, otwierano:
kwietnia 29, 2025, https://www.dariuszklimczak.pl/ -
GŁÓWNA
– PKS Wieluń – biuro podróży, biuro turystyczne, otwierano:
kwietnia 29, 2025, https://pks-wielun.pl/ -
Rozkład
jazdy PKS Wieluń – wyszukiwarka – Nocowanie.pl, otwierano: kwietnia
29, 2025, https://rozklady.nocowanie.pl/wielun/wyszukiwarka_pks/ -
Rozkład
jazdy PKP, PKS, Busy – Wieluń – E – podróżnik, otwierano:
kwietnia 29, 2025,
https://www.e-podroznik.pl/1722,rozklad-jazdy-pks-wielun.html -
rozkład
jazdy pks Wieluń Wieluń-Łódź » e-podroznik.pl, otwierano:
kwietnia 29, 2025,
https://www.e-podroznik.pl/1722,72471,21326,rozklad-jazdy-pks-wielun-lodz.html -
PKS
WIELUŃ ROZKŁAD JAZDY – Urząd Gminy w Galewicach, otwierano:
kwietnia 29, 2025,
https://www.galewice.pl/asp/pks-wielun-rozklad-jazdy,326,,1 -
Funkcjonalne
mieszkania w spokojnej części Wielunia, otwierano: kwietnia 29,
2025, https://nowesady3.malikdevelopment.pl/ -
[Wieluń]
ZKM Wieluń – Strona 2 – Łódzkie Forum Komunikacyjne, otwierano:
kwietnia 29, 2025, http://lfk.com.pl/viewtopic.php?t=1963&start=20 -
Wieluń:
Gdy urzędy kłócą się o drogi, miasto stoi w korkach – Dziennik
Łódzki, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://dzienniklodzki.pl/wielun-gdy-urzedy-kloca-sie-o-drogi-miasto-stoi-w-korkach/ar/197642 -
Trasa
śródmiejska w Wieluniu powstanie na kredyt? Koszt to 38 mln,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/trasa-srodmiejska-w-wieluniu-powstanie-na-kredyt-koszt-to/ar/c4-4090361 -
OGRANICZANIE
RUCHU SAMOCHODOWEGO W MIASTACH – Najwyższa Izba Kontroli,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.nik.gov.pl/plik/id,30195,vp,33220.pdf -
Strefa
Płatnego Parkowania – WOSiR – Wieluński Ośrodek Sportu i …,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
http://www.wosir.org/p,70,strefa-platnego-parkowania -
Strefa
Płatnego Parkowania – Wieluń – WOSiR, otwierano: kwietnia 29,
2025, https://www.wosir.org/index.php?c=page&id=70&pdf=1 -
Strefa
płatnego parkowania w Wieluniu ma zostać rozszerzona. Chodzi o
fragmenty ulic Krakowskie Przedmieście i Św. Barbary | Wieluń
Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/strefa-platnego-parkowania-w-wieluniu-ma-zostac-rozszerzona/ar/c4-9293775 -
Strefa
Płatnego Parkowania – Gmina Wieluń, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.um.wielun.pl/aktualnosci/2907-strefa-platnego-parkowania-2.html -
Parkowanie
w Wieluniu. Za postój będziemy płacić tylko do godz. 14! Ma to
być zachętą do robienia zakupów w centrum miasta | Wieluń Nasze
Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/parkowanie-w-wieluniu-za-postoj-bedziemy-placic-tylko-do/ar/c1-7945491 -
Co
przeszkadza mieszkańcom Wielunia? Zobacz, jakie zgłoszenia
wpłynęły na Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa | Wieluń Nasze
Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/co-przeszkadza-mieszkancom-wielunia-zobacz-jakie-zgloszenia/ar/c1-8089143 -
Odwiedź
Krajową Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa – Informacje – Komenda
Powiatowa Policji w Kutnie, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://kutno.policja.gov.pl/eku/informacje/5697,Odwiedz-Krajowa-Mape-Zagrozen-Bezpieczenstwa.html -
P
R O T O K Ó Ł Nr 24/20 ze zdalnego posiedzenia … –
bip.um.wielun, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.bip.um.wielun.pl/res/serwisy/pliki/25808217?version=1.0 -
Zawiadomienia
o posiedzeniach Zarządu Powiatu w Wieluniu – BIP, otwierano:
kwietnia 29, 2025,
https://www.powiat-wielun.finn.pl/bipkod/35026453?showArchive=true -
Zawiadomienie
o sesji Rady Powiatu w Wieluniu – BIP, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.powiat-wielun.finn.pl/bipkod/35025276?showArchive=true -
Kontakt
– Region Ziemia Łódzka NSZZ „Solidarność”, otwierano:
kwietnia 29, 2025, https://www.solidarnosc.lodz.pl/struktura/ -
O
nas – Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, otwierano:
kwietnia 29, 2025, https://www.opzz.org.pl/opzz -
Strona
główna – Komisja Krajowa NSZZ Solidarność, otwierano: kwietnia
29, 2025, https://www.solidarnosc.org.pl/ -
Inne
informacje WKDS – lodzkie.pl, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.lodzkie.pl/inne-informacje -
Kontakt
– Związek Zawodowy NSZZ Solidarność Bridgestone Poznań,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.solidarnosc.bspz.pl/kontaktmenu.html -
Archiwum
Komisji Krajowej NSZZ Solidarność Lista zespołów – Szukaj w
Archiwach, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ru/c/portal/update_language?p_l_id=17115658&redirect=%2Fru%2Fweb%2Farchiwum-komisji-krajowej-nszz-solidarnosc%2Fzespoly%3Fp_p_id%3DZespolyWeb_INSTANCE_zEpUTaJhvA5o%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26_ZespolyWeb_INSTANCE_zEpUTaJhvA5o_delta%3D100%26_ZespolyWeb_INSTANCE_zEpUTaJhvA5o_resetCur%3Dfalse%26_ZespolyWeb_INSTANCE_zEpUTaJhvA5o_cur%3D2&languageId=en_US