Mieszkańcy centrum Wielunia między inwestycyjnym boomem a codziennymi wyzwaniami

Życie w sercu Wielunia

Centrum Wielunia, historyczne i administracyjne serce miasta ¹,
tętni życiem na co dzień. Dla jego mieszkańców oznacza to
egzystencję w miejscu, gdzie przeszłość splata się z
teraźniejszością, a dynamika rozwoju miasta jest najbardziej
odczuwalna. Śródmieście, naznaczone historią, w tym tragicznym
zniszczeniem we wrześniu 1939 roku ¹,
jest dziś areną widocznych przemian, ale także miejscem zmagań z
typowymi dla centrów miast problemami.

Artykuł ten przygląda się codziennym realiom życia w centralnej części
Wielunia, koncentrując się na trzech kluczowych aspektach: wpływie
inwestycji miejskich i prywatnych na tkankę miejską, uporczywych
problemach komunikacyjnych związanych z ruchem i parkowaniem oraz
ofercie kulturalnej zapewnianej przez Wieluński Dom Kultury (WDK).
To próba zarysowania obrazu życia w centrum, gdzie postęp i
modernizacja nieustannie ścierają się z potrzebą zachowania
komfortu i wygody mieszkańców.

Zmieniające się oblicze centrum Wielunia: Inwestycje i rozwój

Centralne ulice Wielunia w ostatnich latach stały się świadkami wzmożonej
aktywności inwestycyjnej, zarówno ze strony sektora prywatnego, jak
i działań publicznych. Ten proces, choć świadczy o rozwoju
miasta, niesie ze sobą zmiany, które bezpośrednio wpływają na
życie mieszkańców Śródmieścia.

Prywatny kapitał kształtuje centrum

Szczególnie widoczna jest dynamika inwestycji prywatnych, które zmieniają
krajobraz centralnych rejonów miasta. W miejscach takich jak ulica
Targowa czy Krakowskie Przedmieście powstają nowe obiekty
mieszkalne i usługowe.³
Proces ten często wiąże się z wyburzeniami istniejących, czasem
charakterystycznych budynków, jak dawna Kawiarnia Adwokacka przy
Targowej czy budynek PZU przy Krakowskim Przedmieściu, by zrobić
miejsce nowym, okazałym gmachom.³
Z jednej strony świadczy to o modernizacji i napływie kapitału, z
drugiej – może budzić nostalgię za utraconymi elementami
miejskiego pejzażu i rodzić pytania o charakter nowej zabudowy. Ta
intensywna aktywność deweloperska, skupiona na funkcjach
mieszkalnych i usługowych, potencjalnie zwiększa gęstość
zaludnienia i intensywność użytkowania tych obszarów, co może
generować dodatkowe obciążenie dla istniejącej infrastruktury.

Infrastruktura publiczna i plany strategiczne

Równolegle miasto realizuje lub planuje inwestycje w infrastrukturę publiczną,
które mają usprawnić funkcjonowanie centrum. Przykładem jest
planowana budowa ronda na skrzyżowaniu ulic Krakowskie Przedmieście,
Warszawskiej i Głowackiego, projekt wymagający wykupu nieruchomości
kolidujących z inwestycją.⁴
Realizowane są również projekty drogowe w pobliżu centrum, jak
budowa ulicy Ciepłowniczej, łączącej ulice Warszawską i
Sieradzką, co ma wpływ na ogólny układ komunikacyjny i dostępność
Śródmieścia.⁴

Działania te wpisują się w szerszy kontekst strategicznego planowania rozwoju
miasta. Dokumenty takie jak „Strategia Rozwoju Gminy Wieluń
2025” ⁵
wyznaczają ogólne kierunki, dążąc do rozwoju inteligentnego,
zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu. Choć
strategia ta nie precyzuje konkretnych działań dla samego centrum,
stanowi ramę dla podejmowanych przez samorząd decyzji
inwestycyjnych.

Nie bez znaczenia są również działania podejmowane przez podmioty
zarządzające zasobami mieszkaniowymi w centrum. Wieluńska
Spółdzielnia Mieszkaniowa (WSM) realizuje plany remontowe ⁶
i programy termomodernizacji budynków ⁷,
co podnosi standard mieszkań, ale może wiązać się z okresowymi
niedogodnościami dla lokatorów. Podobnie, poszczególne Wspólnoty
Mieszkaniowe, jak te przy ul. M. C. Skłodowskiej 11 czy Okólnej 4,
inwestują w swoje budynki, przeprowadzając docieplenia czy wymianę
instalacji.⁸
Te zdecentralizowane działania pokazują dbałość o substancję
mieszkaniową w centrum.

Wyzwania rewitalizacji

Miasto od lat podejmuje próby rewitalizacji zdegradowanych obszarów, co
znajduje odzwierciedlenie w dokumentach takich jak „Program
rewitalizacji Gminy Wieluń na lata 2016-2022” ⁹
oraz w uchwałach wyznaczających obszar rewitalizacji.¹¹
Plac Legionów, jako centralny punkt miasta, pojawia się w
kontekście tych działań.¹⁰
Dyskusje na temat poprawy estetyki, jak w przypadku potencjalnego
liftingu budynku „Tęczy” ¹²,
czy opracowywanie koncepcji odnowy elewacji i przestrzeni publicznych
wokół placu ¹³,
świadczą o świadomości potrzeby działań w tym zakresie.

Obserwując te różnorodne działania – od szybkich inwestycji prywatnych po
długofalowe plany publiczne i działania remontowe spółdzielni
oraz wspólnot – można dostrzec złożoność procesu
transformacji centrum. Istnieje potencjalne napięcie między tempem
rozwoju komercyjnego a możliwościami adaptacji infrastruktury
publicznej oraz realizacją kompleksowych projektów
rewitalizacyjnych, które wymagają czasu i znaczących środków.

Poruszanie się po centrum: Codzienna łamigłówka komunikacyjna i parkingowa

Dla mieszkańców centrum Wielunia codzienne poruszanie się samochodem i
znalezienie miejsca parkingowego często stanowi wyzwanie. Problemy
komunikacyjne są jednym z najczęściej podnoszonych aspektów życia
w sercu miasta.

Przepustowość ulic i zarządzanie ruchem

Skargi na korki i utrudnienia w ruchu drogowym są stałym elementem
miejskiej rzeczywistości.¹⁴
Doświadczenia z przeszłości, jak sytuacja na ulicy Popiełuszki,
pokazują złożoność problemu. Interwencje mieszkańców
skarżących się na uciążliwości związane z ruchem ciężarówek
(hałas, niszczenie nawierzchni, pękanie ścian budynków)
doprowadziły do wprowadzenia ograniczeń tonażowych na tej ulicy.
Jednak rozwiązanie to, choć przyniosło ulgę jednej grupie
mieszkańców, spowodowało przeniesienie problemu w inne miejsca,
generując korki na skrzyżowaniu z ulicą Warszawską i blokując
ruch na ulicy Sieradzkiej.¹⁵
Ten przykład ilustruje, jak trudno jest znaleźć rozwiązania
satysfakcjonujące wszystkich i jak działania w jednym punkcie sieci
drogowej mogą negatywnie wpłynąć na inne.

W dyskusjach pojawiają się pomysły na większe inwestycje mające
rozładować ruch w centrum, jak koncepcja budowy Trasy
Śródmiejskiej, która miałaby rozwiązać przynajmniej część
problemów komunikacyjnych.¹⁶
Skala problemu jest więc dostrzegana na poziomie strategicznym,
jednak realizacja takich projektów jest złożona i kosztowna.
Dodatkowym czynnikiem, choć być może mniej znaczącym, mogą być
pojazdy nauki jazdy, tzw. „elki”, które w godzinach
szczytu bywają postrzegane jako element spowalniający ruch, co jest
typową bolączką miast, w których odbywają się egzaminy na prawo
jazdy.¹⁷

Parkingowy węzeł gordyjski

Problem parkowania jest równie dotkliwy. Zastawianie chodników i parkowanie
w miejscach niedozwolonych to częsty widok, utrudniający poruszanie
się pieszym.¹⁴
Skala problemu znajduje odzwierciedlenie w liczbie zgłoszeń na
Krajową Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa – w 2020 roku
nieprawidłowe parkowanie było drugą najczęściej zgłaszaną
przez mieszkańców powiatu wieluńskiego kategorią problemów,
zaraz po przekraczaniu prędkości.¹⁸
Choć zgłoszenia dotyczą często osiedli, problem jest równie
obecny w centrum i na jego obrzeżach. Mieszkańcy zgłaszają
również potrzebę instalacji elementów uspokajających ruch, jak
progi zwalniające, co może być związane z obawami o
bezpieczeństwo w kontekście ruchu i parkowania.¹⁹

Strefa Płatnego Parkowania (SPP) – zasady i rzeczywistość

Kluczowym narzędziem zarządzania parkowaniem w centrum Wielunia jest Strefa
Płatnego Parkowania (SPP). Jej funkcjonowanie, zasady i opłaty
bezpośrednio wpływają na codzienne życie mieszkańców i osób
dojeżdżających do centrum.

Tabela
1: Strefa Płatnego Parkowania w Wieluniu – Kluczowe Informacje (stan
na kwiecień 2025)

Kategoria	Informacja
Godziny obowiązywania opłat	Poniedziałek – Piątek, 9:00 – 17:00 (Soboty, Niedziele, Święta – bezpłatnie)
Opłaty za postój
Do 30 minut	1,00zł
Pierwsza godzina	1,50zł
Druga godzina	1,70zł
Trzecia godzina	2,00 zł
Czwarta i kolejne godziny	1,50zł
Abonament miesięczny	100,00zł (ważny na określony pojazd)
Metody płatności	Parkomaty, Aplikacje mobilne (moBILET, mPay)
Administrator	Wieluński Ośrodek Sportu i Rekreacji (WOSiR)
Biuro SPP	ul. Narutowicza 4, tel. 669 673 875, email: spp-wielun@wosir.org
Opłata dodatkowa	50,00zł (za brak opłaty lub przekroczenie czasu)

Źródło:
Informacje ze strony WOSiR ²⁰

Funkcjonowanie
SPP w Wieluniu podlegało w ostatnich latach znaczącym zmianom, co
odzwierciedla trudności w znalezieniu optymalnego modelu. Od
stycznia 2021 roku, z inicjatywy radnych, skrócono godziny płatnego
parkowania do 14:00.²¹
Celem tej zmiany było wsparcie lokalnych przedsiębiorców w
centrum, którzy konkurują z obiektami handlowymi posiadającymi
bezpłatne parkingi.²²
Decyzja ta budziła jednak kontrowersje i wiązała się ze znacznym
spadkiem wpływów do budżetu (szacowanym na ponad 330 tys. zł
rocznie), które zasilają głównie Wieluński Ośrodek Sportu i
Rekreacji (WOSiR), zarządzający strefą.²²

Ostatecznie,
od stycznia 2024 roku, powrócono do dłuższych godzin płatnego
parkowania (9:00-17:00) i jednocześnie rozszerzono strefę o
fragment ulicy Świętej Barbary.²⁰
Ta ewolucja zasad pokazuje, jak SPP jest narzędziem dynamicznym,
próbującym pogodzić sprzeczne interesy: potrzebę zarządzania
ograniczoną przestrzenią parkingową, generowanie dochodów,
wspieranie lokalnego handlu i zapewnienie wygody mieszkańcom. Każda
zmiana wywołuje dyskusje i nie zawsze spotyka się z powszechną
akceptacją, czego przykładem były wcześniejsze plany dalszego
rozszerzenia strefy, które spotkały się z negatywną, choć
niewiążącą, opinią władz powiatu.²³

Kultura blisko domu: Oferta Wieluńskiego Domu Kultury (WDK)

Wieluński Dom Kultury (WDK), zlokalizowany przy Krakowskim Przedmieściu 5 ²⁴,
stanowi ważny ośrodek życia kulturalnego dla mieszkańców centrum
i całej gminy. Instytucja o długiej historii, obchodząca niedawno
swoje 75-lecie ²⁵,
aktywnie działa na wielu polach, oferując różnorodne formy
spędzania wolnego czasu i kontaktu ze sztuką.

Różnorodność programowa dla każdego

Oferta WDK jest szeroka i obejmuje różne dziedziny:

Sztuki performatywne:
WDK regularnie organizuje koncerty, goszcząc zarówno znanych
artystów (jak Renata Przemyk ²⁶, Stare Dobre Małżeństwo ²⁷
czy Mirosław Czyżykiewicz ²⁷), jak i prezentując lokalne talenty czy inicjatywy (np. Gala Kolęd
²⁵).
Instytucja angażuje się również w działania teatralne, w tym
spektakle plenerowe, jak prezentacja „Don Kichota” na
Placu Legionów.²⁵
Sztuki wizualne:
W galeriach WDK prezentowane są wystawy różnego rodzaju – od
ceramiki („Blisko natury” ²⁷),
przez fotografię („H2O – HOW TO OBSERVE” ²⁷),
po wystawy plenerowe („Człowiek w pejzażu miasta” ²⁶).
Kino:
Integralną częścią WDK jest Kino-Teatr Syrena, które prowadzi
regularną działalność repertuarową, prezentując nowości
filmowe i organizując specjalne pokazy.²⁵
Warsztaty i edukacja:
WDK oferuje zajęcia dla różnych grup wiekowych, w tym warsztaty
rodzinne (np. „Świąteczne Witrażowani” ²⁷)
oraz działania skierowane do seniorów.²⁶
Wydarzenia społeczne i współpraca:
Instytucja jest obecna w życiu społeczności lokalnej, angażując
się w różnorodne wydarzenia i potencjalnie współpracując z
innymi podmiotami.⁵

Kultura w różnych przestrzeniach

WDK
efektywnie wykorzystuje różne lokalizacje do prowadzenia swojej
działalności:

Główna siedziba:
Budynek przy Krakowskim Przedmieściu 5 ²⁴
jest centralnym punktem administracyjnym i miejscem części
wydarzeń.
Kino-Teatr Syrena:
Sala kinowo-teatralna, prawdopodobnie zlokalizowana w głównym
budynku lub jego bezpośrednim sąsiedztwie, jest miejscem projekcji
filmowych i większych koncertów czy spektakli.²⁷
Dworzec Kulturalny Wieluń Dąbrowa (DKWD):
Ciekawym przykładem adaptacji przestrzeni jest przekształcenie
dawnego dworca kolejowego Wieluń-Dąbrowa przy ul. Kolejowej 8 na
cele kulturalne.²⁹
DKWD stał się dodatkową, aktywną przestrzenią, gdzie odbywają
się wystawy, koncerty i warsztaty ²⁷,
przybliżając ofertę kulturalną mieszkańcom tej części miasta.

Dzięki tej różnorodności programowej i wykorzystaniu wielu przestrzeni,
Wieluński Dom Kultury odgrywa istotną rolę w kształtowaniu życia
kulturalnego Wielunia, zapewniając mieszkańcom centrum łatwy
dostęp do szerokiej gamy wydarzeń i aktywności.

Wieluńskie centrum – w poszukiwaniu równowagi

Centrum Wielunia jawi się jako przestrzeń dynamicznych zmian i codziennych
wyzwań. Z jednej strony widoczny jest impet inwestycyjny, zarówno
prywatny, zmieniający architekturę i gęstość zabudowy, jak i
publiczny, dążący do modernizacji infrastruktury i rewitalizacji
przestrzeni. Z drugiej strony, mieszkańcy Śródmieścia na co dzień
borykają się z uporczywymi problemami komunikacyjnymi – korkami i
deficytem miejsc parkingowych, których rozwiązanie utrudniają
sprzeczne interesy i złożoność miejskiego organizmu. Strefa
Płatnego Parkowania, jako narzędzie regulacji, sama podlega ciągłym
modyfikacjom i budzi debaty, starając się pogodzić potrzeby
kierowców, przedsiębiorców i budżetu miasta.²²

W tym wymagającym otoczeniu ważną rolę odgrywa Wieluński Dom
Kultury, oferując mieszkańcom bogatą i dostępną ofertę
kulturalną, stanowiącą przeciwwagę dla codziennych trudności i
wzbogacającą życie w sercu miasta.

Doświadczenie życia w centrum Wielunia to zatem nieustanne balansowanie między
korzyściami płynącymi z bliskości usług, kultury i centrum
wydarzeń, a niedogodnościami związanymi z ruchem ulicznym,
kosztami parkowania czy trwającymi pracami budowlanymi. Przyszłość
Śródmieścia zależeć będzie od umiejętności znalezienia przez
władze miasta i samych mieszkańców równowagi między dalszym
rozwojem a zachowaniem jakości życia, między modernizacją a
poszanowaniem historycznego charakteru. Kluczowe wydaje się
strategiczne planowanie ⁵, integrujące inwestycje z rozwiązaniami komunikacyjnymi, oraz
wsłuchiwanie się w głos mieszkańców ¹⁸,
których codzienne doświadczenia są najlepszym barometrem stanu
miejskiego centrum.

Cytowane prace

Wieluń
– Wikipedia, wolna encyklopedia, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielu%C5%84
Wieluń
(Town/city) • Mapy.com, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://mapy.com/en/?source=osm&id=12713
Powstają
nowe budynki w centrum Wielunia. Doszło też do kolejnych wyburzeń
ZDJĘCIA, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/powstaja-nowe-budynki-w-centrum-wielunia-doszlo-tez-do/ar/c1-9488469
Mapa
inwestycji – artykuły – Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia
29, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/mapa-inwestycji
STRATEGIA
ROZWOJU GMINY WIELUŃ 2025 – bip.um.wielun, otwierano: kwietnia 29,
2025,
https://www.bip.um.wielun.pl/res/serwisy/bip-umwielun/komunikaty/_002_397014.pdf
Plan
remontów na 2025 r. – Wieluńska Spółdzielnia Mieszkaniowa,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.wsm.wielun.pl/index.php/2025/01/23/plan-remontow-na-2025-r/
Telewizja
cyfrowa, Internet, program lokalny – Telewizja Kablowa WSM w
Wieluniu – TVK WSM, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://tvk.wielun.pl/index.php?x164=MAe4&start=5736
Sprawozdanie
z realizacji Wieloletniego programu gospodarowania – mieszkaniowym
zasobem Gminy Wieluń na lata 2019-2023 przyjętego Uchwałą Nr
XI/228/19 Rady Miejskiej w Wieluniu z dnia 17 czerwca 2019 roku –
bip.um.wielun, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.bip.um.wielun.pl/res/serwisy/pliki/31890402?version=1.0
Lokalny
program rewitalizacji – BIP, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.bip.um.wielun.pl/bipkod/021/006
akt.pdf
– Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego, otwierano: kwietnia
29, 2025, https://dziennik.lodzkie.eu/WDU_E/2023/7467/akt.pdf
Uchwała
Nr X/117/24 Rady Miejskiej w Wieluniu z dnia 28 listopada 2024 r. w
sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obsza – Dziennik
Urzędowy Województwa Łódzkiego, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://dziennik.lodzkie.eu/WDU_E/2024/10341/oryginal/akt.pdf
„Tęcza”
w Wieluniu doczeka się liftingu? | Wieluń Nasze Miasto, otwierano:
kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/tecza-w-wieluniu-doczeka-sie-liftingu/ar/c3-2244286
Koncepcja
rewitalizacji Wielunia – Rafał Purzyński – Architektura &
Biznes, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.architekturaibiznes.pl/rewitalizacja-wielunia,39335.html
OGRANICZANIE
RUCHU SAMOCHODOWEGO W MIASTACH – Najwyższa Izba Kontroli,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.nik.gov.pl/plik/id,30195,vp,33220.pdf
Wieluń:
Gdy urzędy kłócą się o drogi, miasto stoi w korkach – Dziennik
Łódzki, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://dzienniklodzki.pl/wielun-gdy-urzedy-kloca-sie-o-drogi-miasto-stoi-w-korkach/ar/197642
Trasa
śródmiejska w Wieluniu powstanie na kredyt? Koszt to 38 mln,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/trasa-srodmiejska-w-wieluniu-powstanie-na-kredyt-koszt-to/ar/c4-4090361
Elka
za elką – www.nasze.fm – regionalny portal informacyjny, otwierano:
kwietnia 29, 2025, https://www.nasze.fm/news,27251
Co
przeszkadza mieszkańcom Wielunia? Zobacz, jakie zgłoszenia
wpłynęły na Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa | Wieluń Nasze
Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/co-przeszkadza-mieszkancom-wielunia-zobacz-jakie-zgloszenia/ar/c1-8089143
P
R O T O K Ó Ł Nr 24/20 ze zdalnego posiedzenia … –
bip.um.wielun, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.bip.um.wielun.pl/res/serwisy/pliki/25808217?version=1.0
Strefa
Płatnego Parkowania – WOSiR – Wieluński Ośrodek Sportu i …,
otwierano: kwietnia 29, 2025,
http://www.wosir.org/p,70,strefa-platnego-parkowania
Strefa
Płatnego Parkowania – Gmina Wieluń, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.um.wielun.pl/aktualnosci/2907-strefa-platnego-parkowania-2.html
Parkowanie
w Wieluniu. Za postój będziemy płacić tylko do godz. 14! Ma to
być zachętą do robienia zakupów w centrum miasta | Wieluń Nasze
Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/parkowanie-w-wieluniu-za-postoj-bedziemy-placic-tylko-do/ar/c1-7945491
Strefa
płatnego parkowania w Wieluniu ma zostać rozszerzona. Chodzi o
fragmenty ulic Krakowskie Przedmieście i Św. Barbary | Wieluń
Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/strefa-platnego-parkowania-w-wieluniu-ma-zostac-rozszerzona/ar/c4-9293775
Wieluński
Dom Kultury – BIP, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.bip.um.wielun.pl/bipkod/005/003
Wieluński
dom kultury – artykuły | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia
29, 2025, https://wielun.naszemiasto.pl/tag/wielunski-dom-kultury
Wdk
– artykuły | Wieluń Nasze Miasto, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wielun.naszemiasto.pl/tag/wdk
Wieluński
Dom Kultury – Strona Główna, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://wdkwielun.pl/
Wieluński
Dom Kultury – YouTube, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://www.youtube.com/channel/UC6qI-DKQhZufdZU8mWfsShg
Inwestycje
i projekty Gminy Wieluń – um.wielun.pl, otwierano: kwietnia 29,
2025,
https://www.wielun.pl/dla-mieszkancow/inwestycje-i-projekty-gminy-wielun.html
„Przegrałem,
ale tylko w sferze emocji”. Słynny burmistrz Wielunia wspomina
potyczkę z Krzysztofem Stanowskim i snuje plany o potędze –
Goniec.pl, otwierano: kwietnia 29, 2025,
https://goniec.pl/przegralem-ale-tylko-w-sferze-emocji-slynny-burmistrz-wielunia-wspomina-potyczke-z-krzysztofem-stanowskim-i-snuje-plany-o-potedze-bb-jsch-090524

Udostępnij na:

Autor: Administrator | Opublikowano: 29 kwietnia, 2025

Kategorie: Raporty i Analizy, Wieluń pod lupą